ساخت اجتماعی طلاق در ایران

Abstract

«طلاق» از جمله مسائل اجتماعی در ایران است که در دهه‌های گذشته تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است. در مقاله حاضر این تغییرات با توجه به چگونگی ساخت‌یابی اجتماعی‌شان مورد بررسی قرار می‌گیرند. به منظور تبیین ابعاد مختلف تحولات در ساخت اجتماعی طلاق در ایران، مدل نظری «واقع‌گراییِ تحلیلی» از جمله کارآمدترین الگوهای نظری است که در این مقاله نیز مد نظر قرار گرفته است. نظریه‌ اساسی در این مدل، «نظریه‌ اراده‌گرایانه کنش» است که پارسونز در دوره‌ نخستِ تلاش نظری‌اش آن را بسط و توضیح داد. از جمله مزایای این الگو، تأکید بر ابعاد مختلف ذهنی و عینی است. بر این اساس، داده‌های مرتبط با طلاق در دهه‌های اخیر در ایران با توجه به ذهنیت کنشگرانِ ایرانی معنادار شده است. روش اصلی به منظور تحلیل یافته‌ها نیز «تحلیل ثانویه» است. مبنای تأمین داده‌های تحلیل، داده‌های پژوهش‌های کلان و عمدتاً ملّی است که پیش از این صورت گرفته است. بر اساس مدل مذکور و با استفاده از روش تحلیل ثانویه، ابعاد عینی و ذهنیِ طلاق و الگوی تغییر نگرشی در خصوص طلاق نیز با توجه به شاخص‌های تفصیلی و با ارجاع به داده‌های ملّی مورد بررسی قرار گرفته است.