تعیین مدل شایستگی تولید علوفه در مراتع سراب سفید بروجرد با استفاده از سیستم سامانه اطلاعات جغرافیایی

Abstract

شایستگی تولید علوفه از جمله عوامل مهم مؤثر در شایستگی چرای مرتع برای بهره­برداری پایدار از پتانسیل­های طبیعی است. تعیین این شایستگی در مدت زمان اندک و با هزینه کم و دقت بالا از مهمترین چالش­های کارشناسان و بهره­برداران مراتع می­باشد. این تحقیق در مراتع سراب سفید بروجرد طی دو سال (1391-1390) و با استفاده از تصاویر ماهواره لندست، اطلاعات و نقشه­های پایه دستی و رقومی­شده نظیر توپوگرافی و مدل رقومی ارتفاعی اقدام به تولید سایر نقشه­های مورد نیاز مانند شیب، جهت و ارتفاع شد. همچنین اندازه­گیری­های میدانی با استفاده از روش قطع و توزین برای برآورد علوفه، چهارفاکتوری برای تعیین وضعیت مرتع، ترازوی گرایش برای مشخص شدن گرایش، شد. اندازه گیری درصد تاج ­پوشش گیاهان برای تیپ­بندی، پیمایش صحرایی برای جداسازی واحدهای اراضی و به تبع آن تیپ­بندی صورت گرفت. با تلفیق اطلاعات برداشت­شده صحرایی با اطلاعات رقومی­شده در محیط نرم­افزار ArcGIS^®9.3 نقشه­های تیپ­بندی، گرایش، وضعیت و تولید علوفه به دست آمد. نقشه­ لایه­های اطلاعاتی با دستور یکپارچه­سازی در محیط نرم­افزار تبدیل به نقشه نهایی شایستگی تولید علوفه شد. نتایج نشان داد از 16 تیپ جداسازی شده 4 تیپ در کلاس غیرشایسته تولید، 8 تیپ در کلاس سه، 2 تیپ در کلاس دو و 2 تیپ در کلاس یک شایستگی تولید علوفه قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که در صورت رعایت استانداردها و معیارها، بکارگیری تکنیک­های سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی می­تواند، با سرعت بالا، دقت زیاد و هزینه کم در مدیریت پایدار اکوسیستم­های مرتعی مفید واقع شود.