ارزیابی پتانسیل های اکوتوریستی منطقه بش قارداش بجنورد با استفاده از مدل SWOT

Abstract

اکوتوریسم، به طور عمده بر منابع و جاذبه هایی استوار است که محیط طبیعی در اختیار گردشگر قرار می دهد که بهره گیری از آن علاوه بر نیازمندی به امکانات و شرایط مناسب مستلزم حفاظت از منابع طبیعی است، این امر از طریق تعیین پتانسیل محیط زیست طبیعی برای جذب گردشگران قابل تحقق است. مقاله حاضر با تکیه بر پژوهش انجام شده با مدل SWOT، قابلیّت و محدودیّت های عوارض ژئومورفولوژیکی مؤثر بر اکوتوریسم در منطقه بش قارداش از توابع بخش مرکزی شهرستان بجنورد را بررسی و تحلیل کرده است. جهت ارزیابی و تحلیل پتانسیلها و تنگناهای توسعه اکوتوریسم در منطقه بش قارداش و به منظور دستیابی به راهبردهای کلّی توسعه گردشگری در محدوده مطالعاتی، با طبقه بندی ساختارهای مربوطه، با استفاده از مدل SWOT راهبردهای تلفیقی استخراج شد. ضمن تهیه نقشه ژئومورفولوژی منطقه با نرم افزار ILWIS با استفاده از این مدل نقاط قوّت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای آن تعیین و اولویّت بندی شده است. مجموع امتیاز وزنی نقاط قوّت منطقه برابر با 995/3 بدست آمده است. حال آنکه مجموع امتیاز وزنی نقاط ضعف منطقه 53/1 تعیین گردیده است. این نشانگر تأثیر برتر نقاط قوّت منطقه بش قارداش در میان عوامل داخلی است. از سوی دیگر مجموع امتیاز وزنی فرصتها و تهدیدهای منطقه به ترتیب برابر با 89/2 و 11/1 محاسبه شده است. برتری امتیازهای مربوط به فرصتهای گردشگری و نقاط قوّت داخلی مانند جاذبه های اکوتوریستی ممتاز و تنوع چشم اندازهای طبیعی و بکر در سطح منطقه، حاکی از وجود شرایط بسیار مطلوب برای برگزاری تورهای طبیعت گردی، انواع فعالیتهای اکوتوریستی و توسعه گردشگری ماجراجویانه، ورزشی، درمانی، علمی، تابستانی و زمستانی در منطقه بش قارداش است. در حالی که فقدان زیرساختها، امکانات لازم، تبلیغات مؤثر، عدم سرمایه گذاریهای مناسب و کمی توجّه به مناطق گردشگری کوهستانی و درّه ای به عنوان سرمایه های اکوتوریستی کشور در سطح کلان، از موانع توسعه اکوتوریسم پایدار در این منطقه هستند.