بررسی تأثیرگسل ها در ریخت شناسی حوضه آبریز در پرچین با استفاده از شاخص های مورفوتکتونیکی

Abstract

چکیده<br /> حوضه آبریز درپرچین ، یکی از زیر حوضه های رودخانه بیدواز در شمال شرقی ایران است که ریخت ظاهری، پرتگاه های گسلی و واریزه های موجود در آن نشان دهنده تأثیر ساختارهای تکتونیکی از جمله گسل ها در آن می باشد. به دلیل مجاورت با مناطق مسکونی ، نزدیکی به سد بیدواز اسفراین و آمایش حوضه ای اطلاع از تأثیر گسل ها در این حوضه، یک‌ ضرورت محسوب می شود. به همین منظور با استفاده از شاخص های مورفوتکتونیکی مرتبط با موضوع یعنی ، نیمرخ طولی و لگاریتمی، شاخص های vf، AF، s و ضریب گراویلیوس تأثیر گسل ها در این حوضه بررسی شد. مقایسه نیمرخ طولی و لگاریتمی نشان داد در بیشتر قسمت های این حوضه نیمرخ طولی بالاتر از نیمرخ لگاریتمی قرار می گیرد که نشانه عدم تعادل می باشد که این عدم تعادل با جهت، حرکت و فعالیّت گسل ها ارتباط نزدیکی دارد. شاخص vf در 19 ایستگاه اندازه گیری و متوسط آن عدد 0.7859 حاصل شد بنابراین، بر اساس این شاخص گسل‌های این حوضه فعال ودر اثر فعالیّت‌آنها دره های آن تنگ و ریخت ظاهری آنها v شکل شده است. بررسی نتایج شاخص AF نشان داد فشار وارده از سوی گسل ها سبب فشردگی قسمت راست این حوضه شده است. همچنین نتایج ضریب گراولیوس مشخص نمود این حوضه با تأثیر پذیری از گسل ها در جهت شمال غربی- جنوب شرقی کشیدگی پیدا نموده است. مطالعات پیمایشی مشخص نمود آندسته از گسل های این حوضه که عمود بر مسیر دره ها کشیده شده اند اشکال متنوع کارستی مانند کارن ها، دولین و دره های کارستی را در این حوضه بوجود‌‌‌ آورده‌اند.