تعیین حریم توسعه نوار ساحلی خزر با استفاده از داده های ژئومورفولوژیک و تغییرات تراز سطح آب دریا (مطالعه موردی: خط ساحلی بابل رود تا تالار)

Abstract

حریم خط ساحلی دریای خزر با توجه به قانون اراضی مستحدث و ساحلی60 متر در نظر گرفته شده است که با توجه به رویدادهای سال های اخیر مشخص شده است که استاندارد نیست و برای بهره‌برداری از محدوده نوار ساحلی مشکلاتی را به همراه خواهد داشت. زیرا این حریم صرفاً بر مبنای آخرین نقطه پیش آمدگی آب دریا در سال1343در نظر گرفته شده است. درصورتی که سطح دریای خزر از نظر زمانی و دامنه تراز به طور نامشخصی در حال پیشروی و پس روی است. علاوه بر تغییرات سطح آب دریا، شیب و ارتفاع نوار خط ساحلی نیز متغیر بوده و باعث تفاوت در میزان پیشروی دریا در مناطق مختلف ساحلی می‌گردد. این عوامل در تعیین حریم مورد اشاره به طور کامل نادیده انگاشته شده است. در این پژوهش خط ساحلی دریای خزر از بابل رود تا رود تالار به عنوان نمونه، مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف، تعیین حریم توسعه فعالیت های انسانی با استفاده از پارامتر های شیب و ارتفاع و همچنین تغییرات سطح دریا در یک دوره 82 ساله و لزوم بازنگری در تعیین حریم در این منطقه بوده است. برای تعیین حریم از روش پرسشگری شرطی در نرم افزارArcGIS9.3 استفاده شده است. داده ها با توجه به ارتفاع خط ساحلی که از مدل ارتفاعی رقومی منطقه بدست آمده است و همچنین تراز سطح دریای خزر در روش مذکور تجزیه و تحلیل شده و حریم ساحلی بر روی نقشه به دست آمده است. در نهایت با تعیین دوره بازگشت‌های 30 ، 50 و 82 ساله برای داده‌های ارتفاعی سطح آب دریا، حریم مناطق در معرض مخاطره نیز برای خط ساحلی تعیین شده است. در این پژوهش نشان داده شده است که به‌طور قطع نمی‌توان دوره یک‌ساله را مبنای حد تغییرات و حداکثر پیش‌روی دریا قرار داد. از این‌رو داده‌ها ژئومورفولوژیکی که تاثیر گذار بر تعیین حریم می باشند در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته اند که نتایج قابل قبول و به واقعیت نزدیکتری به دست داده اند. این شیوه همچنین، مشکلات پیشین را در اهداف مدیریت خط ساحلی بر طرف خواهد نمود