ارزیابی نقش دهیاری‌ها در پیشگیری و کاهش بحران‌های بهداشتی- درمانی در سکونت‌گاه‌های روستایی. مطالعه موردی: بخش شوسف شهرستان نهبندان

Abstract

یکی از ابتکارات قانون شوراها، تعریف یک مقام اجرایی به نام دهیار در هر روستا است که وظیفه‌ی اجرای مصوبات شورای اسلامی روستا را بر عهده دارد. عملکرد دهیاری‌ها در قالب سه دسته شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی و محیطی کالبدی گنجانده می‌شود. با توجه به اهمیت نقش مدیریت روستایی و ناکارآمدی نسبی در این زمینه در سال‌های متمادی و به لحاظ تغییرات اخیر در عرصه‌ی واگذاری مدیریت روستایی به دهیاری‌ها، در این پژوهش به ارزیابی نقش دهیاری‌ها در سامان‌دهی بحران‌های بهداشتی در نواحی روستایی بخش شوسف شهرستان نهبندان می‌پردازیم. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی - تحلیلی است. حجم نمونه را 310 سرپرست خانوار ساکن در 39 روستای دارای دهیاری بخش شوسف شهرستان نهبندان و 39 دهیار تشکیل می‌دهد. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری spss آزمون پارامتری t یک نمونه‌ای استفاده ‌شده است. نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق نشان می‌دهد که حمله‌ آفات نباتی، انتقال بیماری، اسهال و سوء تغذیه از جمله بحران‌های بهداشتی و درمانی اساسی هستند. ارزیابی وضعیت دهیاری‌ها با توجه به نظر خودشان در این زمینه، گویای این مطلب است که مشارکت دهیاری‌ها در طرح‌های پیشگیری از بحران‌های بهداشتی - درمانی در حد متوسط به پایین با سطح معناداری (806/0) و میزان تأثیرگذاری مشارکت دهیاری‌ها در طرح‌های پیشگیری از بحران‌های بهداشتی - درمانی چشمگیر و در حد زیاد با سطح معناداری (00/0) و مشارکت آنان بر سامان‌دهی بهداشت عمومی منطقه هنگام وقوع بلاهای طبیعی در حد متوسط با سطح معناداری (42/0) بوده است. همچنین میزان رضایت روستاییان منطقه از مشارکت دهیاری‌ها در طرح‌های پیشگیری از بحران‌های بهداشتی درمانی، مطلوب است.