زون بندی خلیج چابهار با استفاده از مدل تصمیم گیری چند متغیره جهت کاربری تفرج متمرکز

Abstract

رشد و توسعه اقتصادی– اجتماعی در چند دهه اخیر منجر به روی آوردن جوامع انسانی به ایجاد فرصت‌های گردشگری شده که امروزه به مثابه راهی در پر نمودن اوقات فراغت، کاهش تأثیر تنش‌های زندگی متمرکز شهری و صنعتی محسوب می‌شود. در کنار تمام مناطق متنوع ایران، سواحل جنوبی ایران نیز یکی از قطب‌های سیاحتی کشور به شمار می‌رود و در این بین خلیج چابهار با برخورداری از چشم‌اندازهای منحصر به فرد و نیز به سبب همجوار بودن با مناطق آزاد صنعتی و تجاری نقش مهمی در فراهم کردن اکوتوریسم دارد. در حال حاضر علی‌رغم اهمیت موضوع، مطالعه مشخصی به‌منظور مکان‌یابی پهنه‌های مناسب تفرج و برنامه‌ریزی دربارة آن انجام نشده است. در این راستا طی تحقیق حاضر اقدام به پهنه‌بندی منطقه خلیج چابهار با استفاده از روش ارزیابی چند متغیره و با تکیه بر معیارهای اکولوژیکی و برخی معیارهای اقتصادی- اجتماعی گردید. معیارهای مورد استفاده در این تحقیق شامل خاک، رطوبت نسبی، پایداری سازند زمین‌شناسی، فاصله از منابع آب سطحی، فاصله از جاده، فاصله از دریا، فاصله از بندر، فاصله از مراکز شهری و روستایی، فاصله از مکان‌های تاریخی، فاصله از گسل و مراکز نظامی و همچنین فاصله از تاًسیسات خاص بودند. استانداردسازی معیارها با استفاده از تئوری فازی صورت پذیرفت و نقشه محدودیت‌ها با استفاده از تئوری بولین تولید شد. برای وزن‌دهی به معیارها از روش مقایسات زوجی در قالب تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد و سپس با روش ترکیب خطی وزن داده شده، لایه‌ها با هم ترکیب شده و شاخص مطلوبیت سرزمین محاسبه شد. در این منطقه 554 هکتار از محدوده در قالب 13زون برای تفرج متمرکز شناسایی شد و نشان داد که وجود محدودیت‌ها و حساسیت‌های محیطی، تحقق گردشگری را در جوار آبهای خلیج ناممکن ساخته است.