ارزیابی اولویت‌های بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری در شهرجیرفت با تاکید بر شاخص‌های اجتماعی- کالبدی

Abstract

بررسی‌ها در حوزه اقتصادی- اجتماعی نشان می‌دهد، فرسودگی بافت‌های شهری علاوه بر موضوع کالبدی یک فرآیند اقتصادی و اجتماعی نیز هست. وجود 64000 هکتار بافت فرسوده در کشور نوسازی و بهسازی این بافت‌ها، مدیریت شهری را به چالش کشانده است. امروزه برنامه‌ریزان شهری به دنبال شناسایی بافت‌های هستند، که در زمینه‌های اجتماعی و کالبدی در اولویت نوسازی و بهسازی قرار دارند. این مقاله سعی دارد به شناسایی و اولویت-بندی شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و جمعیتی در حوزه‌های ‌12 گانه بافت فرسوده شهر جیرفت با 204 هکتار بافت مصوب بپردازد. شیوه تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر روش‌های کتابخانه‌ی، میدانی و پرسشنامه‌ایست، به منظور اولویت‌بندی شاخص‌های مندرج و تعین ضریبشان 20 پرسش‌نامه تدوین و در اختیار کارشناسان سازمان عمران و بهسازی کرمان قرار گرفت، سپس با مشورت و همکاری شهرداری جیرفت، 100پرسش‌نامه در جهت تکمیل شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی در اختیار سرپرستان اصیل خانوارهای بافت توزیع شد. برای تحلیل داده‌ها از نرم افزار مدل ارزیابی چند معیاره AHP و نرم افزارGis استفاده شده است. نتایج این تحقیق در اولویت‌بندی شاخص‌ها از طریق نرم افزار Expert choice نشان می‌دهد، شاخص کالبدی با 0.502 امتیاز بعنوان شاخص اول در حوزه مداخله بافت شناخته شد و سپس شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی و جمعیتی با ضریب امتیاز 0.252 و 0.143 و در نهایت 0.102 در رتبه های بعد قرار گرفتند، سپس با ضریب شاخص‌ها در رتبه‌های به دست آمده، حوزه‌های شماره‌ی 6،9،10 دارای بدترین شرایط بهسازی و نوسازی و حوزه‌های شماره 4 و 3، 1 دارای شرایط به نسبت بهتری در بافت فرسوده‌ی تعیین شدند.