سیر تأویل نزد اسماعیلیان

Abstract

مقالة حاضر گزارش مختصرى است از سیر تأویل نزد اسماعیلیان از آغاز تا دورة معاصر. نویسنده این سیر را به پنج دوره تقسیم مى‌کند: دورة اولیه که تأویل هنوز به شرح نظام‌مندی دست نیافته است، دورة فاطمیان که ویژگی‌اش حفظ تعادل میان ظاهر و باطن است، دورة الموت که در آن ارزش باطن بالا رفت اما ظاهر همچنان گام نخست در تشرف تلقی می‌شد، دورة گنانى که در آن تأویل قرآن با دستورات اخلاقی و دینی همراه بود و دورة جدید که بر رویکرد عقلی به قرآن تأکید می‌شود. لحن مقاله جانبدارانه است و نویسنده در طى مقاله با اسماعیلیان همدلى نشان می‌دهد. نویسنده شهرستانی و خواجه ‌نصیر طوسی را در شمار اسماعیلیان آورده ولی مذهب این‌دو مورد اختلاف است.