زن در اندیشه جنبش‌های اسلامی معاصر در مشرق عربی

Abstract

موضوع زن در دهه‌های اخیر محل توجه پژوهشگران و نویسندگان قرار گرفت، به‌ویژه پس از افزایش گفت‌وگوهایی درباره اهمیت نقش زنان در جامعه و برابری آنها با مردان و در نظر گرفتن میزان مشارکت زنان در بخش‌های تازه‌ایجاد‌شده. جنبش‌های اسلامی بر اساس مفاهیم اسلامی که در قرآن و سنت ذکر شده‌اند به زنان اهتمام ورزیدند. این مفاهیم مسلمانان را به لزوم توجه به زن و احترام به حقوق و جایگاه اجتماعی وی دعوت می‌کند. اهمیت این پژوهش در آشکارکردن نگرش جنبش‌های اسلامی به زنان، یعنی در حق تحصیل، حق مشارکت سیاسی و مشاغل عمومی است. این پژوهش از یک مقدمه و سه بخش تشکیل شده است. بخش اول به وضعیت زن در قرآن و سنت می‌پردازد؛ بخش دوم زن در اندیشه پیش‌گامان نهضت اسلامی را بررسی می‌کند؛ و بخش سوم به نگرش جنبش‌های اسلامی به زنان می‌پردازد که از طریق پرداختن به آموزش آنها و مشارکت سیاسی‌شان در قالب ورود به انتخابات و عضویت در پارلمان، علاوه بر مشاغل عمومی، است. در نهایت، این پژوهش به نتایج مهمی رسید که مهم‌ترین آن این است که هر جنبش اسلامی با توجه به فهم خود از قرآن و سنت به موضوع زن پرداخته است. همه این جنبش‌ها در آموزش زنان و نیز شرکت در انتخابات به اتفاق رسیده‌اند، اما نقطه اختلاف در بین جنبش‌های اسلامی در دو مسئله عضویت در پارلمان و مشاغل عمومی بوده است.