پاسخ‌های قلبی – عروقی و متابولیکی و ارتباط آنها با زمان خستگی در ورزش فزایندة دست و ورزش فزایندة پا در کاراته‌کاران حرفه‌ای جوان

Abstract

در ورزش دست در مقایسه با ورزش پا در پاسخ به نوع و شدت تمرینات، تفاوت‌های فیزیولوژیک وجود دارد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی و مقایسة پاسخ‌های لاکتات خون، ضربان قلب، فشار خون و هم‌چنین بررسی ارتباط این شاخص‌ها با زمان خستگی در ورزش فزایندة دست و ورزش فزایندة پا بود. به این منظور 8 کاراته‌کار جوان با میانگین سنی 2/21±9/18 سال در تحقیق شرکت کردند. آزمودنی‌های تحقیق، دو آزمون ورزشی فزاینده را روی دوچرخة کارسنج دستی و دوچرخة کارسنج پایی پیشرفتة مونارک (مدل E838)، با فاصلة استراحت یک هفته‌ای اجرا کردند. شاخص‌های قلبی و عروقی (ضربان قلب بیشینه و فشار خون) و زمان خستگی بی‌درنگ پس از پایان هر آزمون اندازه‌گیری و ثبت شد. هم‌چنین نمونه‌های خونی پس از پایان آزمون‌های ورزشی دست و پا جمع‌آوری و غلظت‌های لاکتات خون (میلی‌گرم /دسی لیتر) با استفاده از روش آنزیمی Enzymatic lactate reagrent اندازه‌گیری شد. یافته‌های تحقیق اختلاف معنی‌داری در مقادیر لاکتات خون و فشار خون، بین آزمون‌های ورزشی دست و پا نشان نداد (به ترتیب 22/0 = p و 15/0 = p)، اما حداکثر ضربان قلب به‌طور معنی‌داری در آزمون پا بیش‌تر از آزمون دست بود (02/0 = p). هم‌چنین ارتباط بین مقادیر لاکتات خون، بیشینة ضربان قلب، فشار خون سیستول با زمان خستگی برای آزمون دست به ترتیب 88/0 = r، 68/0 = r، 76/0 = r و برای آزمون پا 71/0 = r، 57/0 = r، 49/0 = r به‌دست آمد. در مجموع، نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بین ورزش فزایندة دست و ورزش فزایندة پا، اختلاف معنی‌داری در مقادیر لاکتات خون و فشار خون سیستول وجود ندارد اما مقادیر بیشینة ضربان قلب بین این دو به‌طور معنی‌داری متفاوت است. بنابراین در تدوین برنامه‌های ورزشی با ارزیابی عملکرد ورزشکاران بر مبنای ضربان قلب باید این معیار به‌طور جداگانه برای ورزش‌های دستی و پایی در نظر گرفته شود.