تعیین ویژگی‌های مولکولی سه جدایه ویروس زردی بافت مرده‌ی باقلا به دست آمده از نخود در ایران

Abstract

زردی از علائم شایع در مزارع نخود در دنیا و ایران می باشد. ویروس زردی بافت مرده‌ باقلا (<em>Faba bean necrotic yellows virus,</em> FBNYV) از جنس <em>Nanovirus</em>، تیره <em>Nanoviridae</em>، از عوامل ویروسی همراه با عارضه زردی می باشد. در سال‌های 1395-1394 نمونه‌های نخود با علائم زردی از استان‌‌های لرستان و کرمانشاه جمع آوری و پس از استخراج دی‌ان‌ا، آلودگی به نانو ویروس با استفاده از جفت آغازگر اختصاصی در آنها ردیابی گردید. دی‌ان‌ا نمونه‌هــای آلــوده از طریق روش دایره غلطان (RCA) تغلیظ و با انجام هضم آنزیمی محصول (RCA) توسط آنزیم برشی <em>Aat </em>II، قطعات مختلف ژنومی ویروس با اندازه حدود یک کیلو جفت باز جداسازی گردید. قطعه ژنومی با اسامیDNA-R, DNA-S, DNA-C, DNA-N, DNA-M, DNA-U1 DNA-U2 و DNA-U4 با استفاده از جفت آغازگرهای اختصاصیFBNYV، تکثیر و تعیین ترادف گردید. مقایسه ترادف قطعات 8 گانه در سه جدایه ایرانی FBNYV با ترادف‌های موجود در بانک ژن GenBank نشانگر شباهت زیـاد جـدایه‌های ایرانی با دو جدایه FBNYV-[AZ; 12] و FBNYV-[AZ; 13.5] از آذربایجان بود. درخت تبارزایی‌های رسم شده برای قطعات DNA-S, C, U1 نشانگر شباهت زیاد آنها با قطعات مشابه در جدایه آذربایجان FBNYV-[AZ;12] و در گروه مستقل (II) از سایر جدایه‌های دنیا قرار گرفتند. ترادف قطعات DNA-R,M,N,U2,U4 جدایه‌های ایرانی با جدایه دیگری از آذربایجان FBNYV-[AZ;13.5] بسیار شباهت داشته و در گروه مستقل (I) قرار گرفتند. تفاوت ژنتیکی بین دو جدایه آذربایجان در بین جدایه‌های ایرانی نیز مشاهده شد. نتایج بدست آمده فرضیه وقوع نوجوری بین جدایه‌های ایران و آذربایجان را حمایت می‌کند.