جابه جایی کانون‌های تجاری خلیج‌فارس و دریای عمان در سده‌های هفت و هشت هجری

Abstract

هم‌زمان با هجوم مغول، کرانه‌های خلیج‌فارس و دریای عمان تحت حاکمیت اتابکان و امرای محلی قرار داشت. اتابکان با پذیرش یساولی، پرداخت خراج و اتخاذ سیاست سازش، مانع تهاجم سپاهیان مغول به سرزمین‌های جنوبی ایران شدند. این سیاست فرایند رشد و تکامل بازرگانی خلیج فارس و دریای عمان را استمرار بخشید. هم‌زمان با این تحولات، جابه‌جایی آشکاری در میزان اهمیت مراکز اقتصادی سواحل و جزایر خلیج‌فارس و دریای عمان به وجود آمد. براین اساس، در کنار افول پاره‌ای از بخش‌های عمده تجاری پیشین، مراکز نوینی در عرصه تکاپوی بازرگانی منطقه نقش‌آفرین شدند. ظهور قدرت‌های جدید اقتصادی، حاکمیت عناصر ایرانی بر سرزمین‌های کلیدی تجاری در جنوب تنگه‌هرمز، استقرار امنیت در خطوط ارتباطی بازرگانی و توانمندی‌ مالی تجار سبب گردید تا اقتصاد خلیج فارس و دریای عمان با افول برخی مراکز تجاری سنتی، عصر تابناکی را در سده‌های 7 و8 هجری تجربه نماید.