سنخ شناسی و تبیین رفتاری مسلمانان در همراهی با پیامبر(ص) درغزوه خندق براساس سوره احزاب

Abstract

غزوه خندق به دلیل شرایط روحی و روانی حاکم بر آن، از غزوات حساس و سرنوشت‌ساز در تاریخ اسلام است. با ورود احزاب به مدینه و پیمان‌شکنی بنی‌قریظه، لزوم یکدستی در مقابل مشرکان احساس می‌شد؛ اما در مقابل نوع رفتار مسلمانان یکدست نبود. خداوند در سوره احزاب به بیان انواع رفتاری مسلمانان در شش گونه پرداخته که نوع همراهی آن‌ها در سه سنخ همراه فعال، نیمه‌فعال و منفعل قابل تقسیم‌بندی است.<br /> در این مقاله با روش توصیفی ـ تبیینی ابتدا گونه‌های رفتاری مسلمانان در غزوه خندق شناسایی، سپس به علت کاوی تنوع رفتاری آنان پرداخته شده است. به نظر می‌رسد تنوع رفتاری مسلمانان در این غزوه با نوع نگرش آنان و میزان گرایش به ارزش‌های دینی حاکم بر جامعه اسلامی سال پنجم هجرت در ارتباط است. این مسئله به پیدایش گونه‌های رفتاری و تعلل برخی از آن‌ها در همراهی با پیامبر(ص) در غزوه خندق منجر شد.