شیوه‌ی درمانی داغ کردن و جایگاه و اهمیت آن در تاریخ پزشکی مسلمانان

Abstract

تاریخ پزشکی مسلمانان، یکی از عرصه­های مهم در مطالعات تاریخ و تمدن اسلامی است. جامعه‌ی اسلامی از روزهای آغازین شکل­گیری، به دلیل نیاز، به پزشکی توجه کرد و مسلمانان ضمن استفاده از تجربیات پزشکی جوامع پیش از اسلام، همچون ایرانیان، هندیان و رومیان که از طریق ترجمه منتقل می­شد، به تألیف آثار و انتقال تجربیات خود مبادرت ورزیدند. کی یا داغ کردن اعضای بدن، یکی از تجربیات طبی و شیوه­های مرسوم جوامع بشری در زمینه‌ی درمان بیماری­ها بود که زمان و مکان پیدایش آن معلوم نیست و تقریباً در تمام جوامع متمدن بشری به کار رفته و نسل به نسل منتقل شده است. این اصطلاح و شیوه‌ی درمان که در میان پزشکان مسلمان نیز رایج شده بود، هم در احادیث و روایات دینی و هم در ادبیات ملت­های مسلمان، اعم از عربی و فارسی، به شکل­های گوناگون مورد توجه قرار گرفته و مراتب و اثرات خاصی داشت و تا زمان شکل­گیری پزشکی جدید، برای معالجه‌ی بسیاری از بیماری­های بیرونی و درونی بدن آدمی، به کار می­رفت. در بسیاری از کتاب‌های پزشکی مسلمانان، درباره‌ی ضرورت استفاده از داغ کردن و انواع بیماری­های قابل درمان با این شیوه و شکل و جنس ابزارهای مورد استفاده، مطالب قابل توجهی آمده و شیوه­های اجرایی آن نیز شرح داده شده است. در این مقاله این موضوع را از نظر تاریخی بررسی می‌کنیم