نوسازی نظام آبیاری سنتی در غرب ایران: دورۀ پهلوی

Abstract

<span class="fontstyle0">برنامه نوسازی دورۀ پهلوی نظام کهنسال آبیاری سنتی را دستخوش تغییر و تحول کرد. پیامدهای نوسازی نظام آبیاری<br />سنتی در غرب ایران مسئلۀ اصلی مقاله حاضر است. </span><span class="fontstyle0">ضمن بررسی این مسئله، تحلیل چرایی نوسازی و تبیین شرایط<br />راهبردی برنامه نوسازی نظام آبیاری نیز از اهداف جانبی این پژوهش است</span><span class="fontstyle0">. پژوهش حاضر رویکردی کیفی دارد. دادهها<br />از آرشیو اسناد و سایر منابع کتابخانهای، بر اساس نمونهگیری هدفمند، گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از<br />روش گراندد تئوری استفاده شده است. یافتهها نشان میدهد در شرایط کافی نبودن میانگین بارشهای سالیانه، استفاده<br />از فنون آبیاری مصنوعی در کشاورزی الزامی بود. توسعه کشاورزی تجاری و گسترش کاشت محصولات آبی سبب<br />توجه بیشتر به نظام آبیاری مصنوعی شد. بهرهگیری از سیستمهای آبیاری تحت فشار در کنار سایر روشهای سنتی<br />آبیاری سطحی از مهمترین برنامههای راهبردی در نوسازی نظام آبیاری بود. سدسازی مدرن، حفرچاههای عمیق و نیمه<br />عمیق، توسعه و بازسازی شبکه آبیاری و ادغام تشکیلات سنتی نظام آبیاری در ادارات آبیاری منطقهای از جمله اقدامات<br />بنگاه مستقل آبیاری در غرب ایران بود. افزایش سطح زیر کشت محصولات نقدی مانند تریاک، چغندر و پنبه با بهره<br />گیری از دانش نوین آبیاری، افزایش راندمان آبیاری، کاهش تنش و بهبود روابط اجتماعی از پیامدهای مهم نوسازی نظام<br />آبیاری سنتی در غرب ایران بود.</span>