بررسی برخی از ویژگی‏های بوم‏شناسی گیاه ریواس در منطقه اَرچلان استان یزد

Abstract

گیاه ریواس با نام علمی Rheum ribes L.، گیاهی علفی و پایا است که در ایران به صورت خودرو می‌روید و تنها گونه ریواس است که در استان یزد رویش دارد. در تحقیق حاضر ویژگی‌های رویشگاهی شامل اقلیم، خاک و موقعیت جغرافیایی رویشگاه (شیب، ارتفاع و مساحت)، فنولوژی گیاه و میزان دو عنصر آهن و مس موجود در اندام‌های گیاه بررسی شد. جهت تعیین خصوصیات خاک از 6 پروفیل داخل رویشگاه و 3 پروفیل خارج از رویشگاه در 3 عمق، نمونه برداری گردید. مراحل فنولوژی گیاه با مراجعه هر دو هفته یکبار به منطقه ثبت گردید. اطلاعات حاصل از خصوصیات خاک در قالب طرح آماری آزمون t و داده‏های حاصل از اندازه گیری مس و آهن در اندام‏های گیاهی در قالب طرح کاملاً تصادفی آنالیز شد. نتایج نشان داد که میزان اسیدیته‌ی خاک و بافت خاک بر رویش گیاه ریواس تأثیرگذار است، به گونه‌ای که این گیاه در خاک‌هایی با 7/6 =pH با بافت شنی‏لومی‌ رویش دارد. میزان عناصر آهن و مس، در خاک مربوط به محدوده رویشگاه نسبت به منطقه خارج از آن، تفاوت معنی‌داری ندارد. بررسی‌های فنولوژیکی نشان داد که جوانه‌زنی گیاه در اواسط اسفندماه صورت می‏گیرد و تا آخر فروردین ادامه دارد. در اوایل اردیبهشت‏ماه گیاه وارد فاز زایشی شده و گل می‏دهد و در اواخر اردیبهشت تا اواسط خرداد میوه‏ها تشکیل می‏شود. با توجه به نتایج این تحقیق، مناطقی با خاک سبک، شیرین با واکنش خاک اسیدی، میزان بارندگی 106 میلی‏متر و حرارت متوسط 5/14 درجه سانتیگراد به عنوان یکی از رویشگاه‏های ریواس معرفی می‏گردد. .