تأثیر تغییراقلیم بر دما و بارش با در نظر گرفتن عدم قطعیت مدل ها و سناریوهای اقلیمی (مطالعه ی موردی: حوضه ی شهرچای ارومیه)

Abstract

دو پارامتر مهم در هیدرولوژی و منابع آب، دما و بارش هستند. تأثیر تغییر اقلیم بر روی این دو پارامتر موضوع بسیاری از مطالعات بوده است که مدل­های گردش عمومی جو یکی از بهترین روش­ها برای برآورد این تأثیرات به شمار می­روند. در مطالعات تغییر اقلیم لحاظ نکردن عدم قطعیت­های موجود در مراحل مختلف ارزیابی اثرات تغییراقلیم سبب کاهش قطعیت و اطمینان به خروجی­های نهایی سیستم خواهد شد. در این مطالعه به منظور بررسی و تحلیل اثرات تغییر اقلیم بر روی دما و بارش حوضه­ی شهرچای ارومیه و همچنین لحاظ کردن عدم قطعیت مربوط به مدل­های گردش عمومی جو و سناریوهای موجود ابتدا خروجی شش مدل گردش عمومی جو تحت سه سناریوی A₂, A₁B و B₁ با مدل آماری LARS-WG ریزمقیاس شدند، سپس برای بررسی عدم قطعیت مدل­ها و سناریوها، از طریق مقایسه­ی خروجی مدل­ها در دوره­ی آتی با دوره­ی پایه به ­­صورت ماهانه توسط شاخص­های آماری ضریب تعیین (R²) و خطای جذر میانگین مربعات (RMSE)، بهترین مدل و سناریو برای تولید داده­های دما و بارش دوره 2030-2011 انتخاب شد. در نتیجه برای تولید بارش از مدل HADCM3، تحت سناریوی A₁B و برای تولید دما نیز از مدل MPEH5­، تحت سناریوی A₂ استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که بارش دوره­ی آتی 9 میلی­مترکاهش خواهد یافت و این در حالی است که دمای حداقل 05/1 و دمای حداکثر 87/0 درجه­ی سانتی­گراد افزایش خواهد یافت. نکته­ی قابل توجه بر هم خوردن توزیع زمانی بارش و افزایش دما است که احتمالاً تبعات منفی آن بیش از کاهش بارش خواهد بود.