بررسی ناهنجاری های هیدروژئولوژیکی آبخوان دشت قلعه تل، شمال شرق خوزستان، با استفاده از تجسس عمیق ژئوالکتریک

Abstract

استخراج آب از منابع آب زیرزمینی طی دهه های اخیر رو به فزایش است. دشت قلعه تل یکی از دشت های بحرانی ایران، واقع در استان خوزستان می‌باشد که برای رفع نیازهای آبی منطقه لزوم مکان یابی مناسب آب زیرزمینی در این دشت احساس می گردد. همچنین، با وجود افت کلی سطح آب زیرزمینی در سال های اخیر در گستره دشت، افت سطح آب در بعضی از چاه های مشاهده ای در امتداد خاصی، کمتر از سایر مناطق دشت می‌باشد. بر این اساس لزوم انجام مطالعات ژئوالکتریک عمیق در دشت قلعه تل به منظور مسیریابی سازندها در زیر آبرفت و تعیین ناهنجاری های هیدروژئولوژیکی دشت قلعه تل احساس گردید. بدین منظور استفاده تلفیقی از تحلیل هیدروژئولوژی و مطالعه ژئوالکتریک در دشت قلعه تل انجام شد که طی آن 86 سونداژ الکتریکی عمودی (VES) با آرایه شلومبرژه در شش پروفیل داده برداری گردید. تفسیر یک بعدی تمامی سونداژهای ژئوالکتریک با نرم افزار IPI2WIN بمنظور تعیین جنس و ضخامت لایه های زیرسطحی انجام شد و توموگرافی ژئوالکتریک زیرسطحی با نرم افزار RES2DINV صورت گرفت. به منظور ارائه تصویر مناسب از زیرزمین نقشه های توموگرافی مقاومت الکتریکی (ERT) تهیه شدند. عمق نفوذ بالغ بر 450 متر در مقاطع توموگرافی بخوبی توانسته است سنگ بستر دشت قلعه تل را مشخص کند. نتایج نشان داد، سازندهای آهک آسماری، کنگلومرای بختیاری و مارن پابده سنگ بستر دشت قلعه تل را تشکیل می دهند. سنگ بستر نواری شکل آهک آسماری در عمق زیاد، با پتانسیل بالای آب زیرزمینی در طول دشت، علت ناهمگنی هیدروژئولوژیکی در دشت قلعه تل می باشد، که باعث شده است تا چاه هایی به فاصله بسیار کم از یکدیگر، رفتارهای هیدروژئولوژیکی متفاوتی نشان دهند.