تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی دشت قروه و دهگلان و ارتباط آن با خشکسالی

Abstract

در بیشتر مناطق ایران آب مورد نیاز جوامع و صنعت از منابع زیرزمینی تامین می‌شود. خشکسالی از مهمترین فاکتورهای موثر بر کیفیت آب زیرزمینی است. تقاضای آب زیرزمینی در دشت قروه دهگلان به دلیل موقعیت آن و محدودیت دسترسی به آب‌های سطحی افزایش یافته است. در این تحقیق اثر خشکسالی بر کیفیت آب چاه‌های دشت قروه و دهگلان بررسی شد. از داده‌های کیفیت آب 38 چاه در دوره آماری 21 ساله (1392-1371) استفاده شده و برای تعیین دوره‌های ترسالی و خشکسالی شاخص بارش استاندارد شده (SPI) در پایه‌های زمانی 12،6،3 و 24 ماهه بکار رفت. با استفاده از آزمون من-کندال روند تغییر پارامترهای کیفیت آب زیرزمینی بررسی شده و رابطه بین خشکسالی اقلیمی و کیفیت آب زیرزمینی با ضریب همبستگی بدست آمد. بررسی ضرایب همبستگی نشان داد در 2/22 % موارد، بین پارامترهای کیفیت در سطح اطمینان 95% رابطه معنی‌داری با SPI وجود دارد. ضرایب همبستگی در برخی از چاه‌ها مثبت و در برخی منفی می باشد. نتایج نشان داد در مورد بیشتر پارامترهای کیفیت آب، با افزایش پایه زمانی SPI میزان همبستگی افزایش می‌یابد. نتایج آزمون من - کندال نشان داد بیشتر پارامترهای کیفیت آب روند افزایشی داشته و فقط Cl-, HCO3- و Mg2+ به ترتیب در 53/60%،53/60% و 63/52% چاه‌ها روند منفی دارند و CO32- نیز در هیچ یک از چاه‌ها روند نداشته است. نقشه‌های پهنه‌بندی کیفیت آب نشان داد بیشترین کاهش کیفیت آب در قسمت‌های شرقی دشت اتفاق می افتد، زیرا مقدار افت تراز آب در بخش‌های ذکر شده بیشتر از سایر قسمت‌ها می باشد.