مرفولوژی مراحل مختلف رشد و چرخه زیستی شپشک ریشه یونجه Hom.: Margarodidae)) Porphyrophora medicaginisدر استان آذربایجان‌شرقی

Abstract

این مطالعه از آغاز سال 1383 در مزرعه یونجه هفت ساله رقم همدانی به مدت دو سال انجام شد. مزرعه مورد نظر بطور هفتگی مورد بازدید و نمونه برداری قرار گرفت و مرفولوژی مراحل مختلف رشد و وضعیت مراحل زیستی آفت در شرایط مزرعه مطالعه شد. با انتقال کیست‌های آفت به آزمایشگاه و پرورش آن‌ها داخل ظروف محتوی خاک نرم گلدانی، ضمن انجام بررسی‌های مرفولوژیک، دورة زیستی آفت در شرایط آزمایشگاهی نیز تا حد امکان مورد مطالعه قرار گرفت. زمستانگذرانی آفت در شرایط طبیعی مزرعه بصورت پوره‌های سن یک بوده و از اواسط زمستان این پوره‌ها با ترشح پوسته‌های مخصوص به حالت کیست مبدل می‌گردند. این حالت تا اواسط مرداد ماه در مزرعه ادامه داشته و ظهور حشرات کامل ماده از نیمه دوم مرداد ماه آغاز شد. این حشرات بدون هیچگونه تغذیه و جفتگیری ضمن ترشح رشته‌های سفید کرکی تا عمق 15 سانتی‌متری خاک تخمریزی کرده و کیسه‌های حاوی تخم خود را در داخل خاک رها می‌سازند. میانگین تعداد تخم در کیسه‌های تخم جمع‌آوری شده از مزرعه 180 عدد بدست آمد. تخم‌ها از 25 شهریور ماه در شرایط طبیعی تفریخ شده و پوره‌های سن یک آفت ظاهر می‌شوند. همچنین فعالیت حشرات نر بالدار از دهه دوم شهریور در مزرعه مشاهده شد. این حشرات نیز فاقد علایم تغذیه‌ای بوده و 2 الی 3 روز بعد از ظهور از بین رفتند. مطالعات نشان داد که این آفت یک نسل در سال دارد<strong>.</strong>