بررسی فاکتورهای بیماری‌زایی در قارچ Blumeria graminis f. sp. tritici عامل بیماری سفیدک سطحی گندم در مناطق مختلف کشور با کاشت خزانه تله

Abstract

بیماری سفیدک پودری گندم توسط قارچ <em>Blumeria</em> <em>graminis</em> f.sp. <em>tritici</em> به وجود می‌آید که در مناطق خنک و مرطوب شیوع بیشتری دارد. این قارچ، به منظور حفظ توان بیماری‌زایی خود، همواره به موازات میزبان دستخوش تغییرات شده که منجر به بروز جمعیت‌های جدید می‌گردد. اساس این تغییرات در مجموعه فاکتورهای بیماری‌زایی قارچ بوده که لازم است، همواره و در جهت مدیریت بیماری بخصوص در بکارگیری ارقام مقاوم در مناطق مختلف، از آن آگاه بود. بدین منظور در پاییز سال‌های 1383، 1384 و 1385 در مناطق مساعد برای بروز بیماری در کشور شامل گرگان، ساری، مغان و ورامین، خزانه‌های تله (Trap Nursery) در شرایط طبیعی و با استفاده از 17 لاین افتراقی گندم دریافتی از کشور آلمان و در 3 تکرار احداث گردید. عکس‌العمل ارقام در دو نوبت تورم سنبله (Booting stage) و دو هفته بعد <br /> از آن با استفاده از مقیاس 9-0 یاداشت برداری گردید. بطور کلی نتایج سه ساله این <br /> بررسی نشان داد که جمعیت‌های این قارچ در روی ارقام افتراقی، توان بیماری‌زایی متفاوتی <br /> را در مناطق مختلف و در طول سه سال از خود نشان دادند که حکایت از تغییرات ژنتیکی <br /> در درون آن‌ها می‌باشد. تقریباً در هر سه سال ارقام MARIS HUNTSMAN (<em>Pm2+6</em>) و (<em>Pm2+4b+8</em>)APOLLO در هر سه منطقه مورد بررسی، مقاوم و ارقام RONSO(<em>Pm</em>4b), REKTOR(<em>Pm</em>5) وNK-747(<em>Pm</em>6) از مقاومت نسبی خوبی برخوردار بودند. با توجه به نتایج فوق، از این منابع مقاومت می‌توان در برنامه اصلاحی جهت تولید ارقام مقاوم به سفیدک سطحی گندم استفاده نمود.