مناظرة رَز با میش

Abstract

مناظره از انواع ادبی کهن است که می‌توان ردّ پای آن را در لوح‌های گلی برجای‌مانده از تمدّن‌های کهن میان‌رودان دنبال کرد تا به ادب معاصر زبان فارسی رسید. کهن‌ترین مناظره‌ به زبان‌های فارسی و باقی‌مانده از گذشتة به نسبت ابهام‌دار ادب باستان ایران، "درخت آسوریک" است. مناظره‌ای متفاوت و تا حدّی مشابه، تحت عنوان‌ "میش و رز" وجود دارد که گاه در پژوهش‌های برخی اندیش‌مندان، هر دو، یکی دانسته شده‌‌اند و این، خود، موجب خلط میان آن‌ها شده است. در برخی موارد نیز این داوری صورت گرفته که هر دو منشأ یک‌سانی داشته‌اند. در این نوشتار، بر جدایی این دو اثر از یک‌دیگر تأکید و در پایان با کوشش در جبران نقص واژگانی و عروضی مناظرة "میش و رز"، متنی یک‌دست، با اندک تغییراتی در راستای سامان‌مند کردن آن، ارائه می‌گردد.