نقش و تأثیر عامل لحن در سبک حافظ

Abstract

در این مقاله پس از بحث کوتاهى درباره مفهوم، اهمیت و نقش "لحن" در سبک متون ادبى و پیوند "لحن" و "موضوع"، به تحلیل لحن‏هاى متفاوت و متناسب با موضوعات اصلى دیوان حافظ پرداخته شده است. در این راستا، دیوان حافظ از نظر موضوعى به ده بخش، تقسیم و پس از چندین بار خوانش، لحن‏هاى پر بسامد در پیوند با هر موضوع، تبیین و تحلیل گردیده است؛ یافته‏هاى پژوهش که به گونه‏اى کوتاه و نمونه‏وار در متن مقاله آمده است، نشان مى‏دهد که دیوان حافظ در بردارنده لحن‏هاى متنوع و گوناگونى است که در تناسب با موضوعات و موقعیت‏هاى مختلف، کاربرد هنرى یافته‏اند. لحن‏هاى خطابى و صمیمانه، جدى و حماسى، عنادى و طنزآمیز، قاطع و صریح، عاشقانه و التماسى، آمرانه و اندرزى، شاد و روایى و تلخ و روایى در تناسب با موضوعات و مضامین و ساختار و بافت و آهنگ غزل‏هاى حافظ، بسامد بیشترى دارند.