اثربخشی الگوی طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌ای مبتنی بر چندرسانه‌ای در یادگیری موضوعات پیچیده

Abstract

این پژوهش، با هدف بررسی اثربخشی الگوی طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌ای به صورت چندرسانه‌ای در یادگیری موضوعات پیچیده اجرا شد. برای این منظور، از روش تحقیق شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و گروه کنترل استفاده شد. جامعه تحقیق، شامل تمامی دانش‌آموزان پسر سال دوم متوسطه شهرکرج بود که از بین آنها 60 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای انتخاب شده و در سه گروه (یک گروه کنترل و دو گروه آزمایش) قرار داده شدند. در گروه کنترل، درس علوم تجربی به شیوه مرسوم و در گروه‌های آزمایشی یک و دو، به ترتیب همان مطالب درسی در قالب نرم‌افزار چندرسانه‌ای معمولی طراحی شده توسط محقق و نرم‌افزار چندرسانه‌ای طراحی شده با الگوی چهار مؤلفه‌ای، به دانش‌آموزان ارایه شد. برای هر سه گروه، پیش‌آزمون و پس‌آزمون اجرا شد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، آزمون محقق‌ساخته بود که پایایی آن، 84/0 به‌دست آمد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی شفه استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که بین نمرات گروه‌های کنترل و آزمایش، تفاوت معناداری وجود دارد؛ بدین صورت که متغیر وابسته؛ یعنی، یادگیری دانش‌آموزان کلاس مبتنی بر چندرسانه‌ای معمولی بهتر از گروهی که با روش مرسوم آموزش دیده بودند و نیز یادگیری دانش‌آموزانی که با روش مبتنی بر چندرسانه‌ای طراحی شده بر مبنای الگوی چهار مؤلفه‌ای، بهتر از گروه مبتنی بر چندرسانه‌ای معمولی بود. با توجه به نتایج به‌دست آمده، توصیه می‌شود، در آموزش موضوعات پیچیده از قابلیت‌های چندرسانه‌ای‌ها و الگوهای طراحی آموزشی دقیقی مثل الگوی چهار مؤلفه‌ای که برای آموزش موضوعات پیچیده ارایه شده است، استفاده گردد.