ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد خیار گلخانه‌ای تحت روش و سطوح مختلف آبیاری

Abstract

محدودیت منابع آب در بخش کشاورزی، لزوم استفاده از روش‌های کم‌آبیاری و مؤثر را نمایان می‌سازد. از طرف دیگر، کم‌آبیاری به‌عنوان یک عامل محدود کننده، رشد گیاه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. لذا در این پژوهش، جهت مشخص نمودن اثر کم‌آبیاری تنظیم شده و آبیاری ناقص ریشه بر عملکرد و اجزای عملکرد خیار، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در شهرستان جیرفت اجرا شد. در این تحقیق، پنج تیمار آبی شامل آبیاری کامل، کم‌آبیاری تنظیم شده و آبیاری ناقص ریشه در دو سطح 75 و 55 درصد آبیاری کامل مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اعمال کم‌آبیاری سبب کاهش 9/15 تا 4/31 درصدی میزان آب مصرفی شد. بیشترین عملکرد محصول (6/257 تن در هکتار) در تیمار آبیاری کامل به‏دست آمد. عملکرد در سطح 75 درصد اعمال شده در آبیاری ناقص ریشه 9/248 تن در هکتار به‏دست آمد که اختلاف معنی‌داری با آبیاری کامل نداشت. همچنین، بیشترین بهره‌وری آب با میانگین 4/56 کیلوگرم بر متر مکعب، مربوط به سطح 75 درصد اعمال شده در آبیاری ناقص ریشه بود. این در حالی بود که عملکرد سطح 75 درصد اعمال شده در کم‌آبیاری تنظیم شده به‌رغم مصرف آب یکسان با آبیاری ناقص ریشه در همان سطح، 4/13 درصد کاهش یافت. لذا، سطح 75 درصد اعمال شده در آبیاری ناقص ریشه ضمن ممانعت از کاهش معنی‌دار عملکرد و صرفه‌جویی 25 درصدی آب، افزایش 9/12 درصدی بهره‌وری آب را نیز به‌همراه داشت که می‌توان آن را به‌عنوان تیمار برتر و راهکار مناسب برای مقابله با بحران آب و افزایش بازده آبیاری در کشت خیار گلخانه‌ای در منطقه جیرفت توصیه نمود.