بررسی تغییرات مکانی و زمانی شوری آب‌های زیرزمینی استان کرمان به‌منظور استفاده در آبیاری قطره‌ای پسته

Abstract

استان کرمان از خشک­ترین مناطق ایران محسوب می­شود و کشاورزی آن به­ویژه کشت پسته وابسته به منابع آب زیرزمینی می­باشد. در این مطالعه تغییرات مکانی و زمانی شوری (EC) آب­های زیرزمینی استان کرمان با استفاده از روش­های زمین‌آماری و نرم‌افزار ArcGIS مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از روش کریجینگ معمولی و کریجینگ شاخص به ترتیب برای رسم نقشه­های پهنه­بندی و احتمالاتی شوری آب­های زیرزمینی استفاده شد. نقشه­های پهنه­بندی و احتمالاتی افزایش و گسترش اراضی با شوری آب زیرزمینی بیش از dS/m8 (آستانه تحمل شوری پسته) بر متر از سال 1381 تا 1390 را نشان می­دهند. همچنین مشخص شد که آب­های زیرزمینی بخش­هایی از شهرستان­های سیرجان، شهر بابک، رفسنجان و زرند دارای وضعیت بسیار نامطلوبی از نظر شوری بوده و استفاده از این آب­ها برای آبیاری باغات پسته، می­تواند عملکرد این محصول را به شدت کاهش دهد. به طوری­که در سال 1382، 3/13% ازکل مساحت با خطر جدی شوری بالای dS/m8 مواجه بوده­اند که این میزان تا سال 1385 روند تقریبی ثابتی داشته­است ولی در سال 1386 این میزان به 8/9% رسید و تا سال 1390 روند کاهشی داشته در نهایت سال 1390 به مقدار 8/4% رسیده است.