برآورد تغذیه آب زیرزمینی با استفاده از مدل1D HYDRUS- (مطالعه موردی: هشتگرد)

Abstract

امروزه منابع آب زیرزمینی در تامین آب مورد نیاز کشاورزی نقش بسزایی دارد. با توجه به این­که ایران در منطقه­ای با اقلیم نیمه­خشک وجود دارد، بررسی جریان برگشتی از آب آبیاری به منابع آب زیرزمینی که جز تلفات آبیاری بحساب نمی­آید و می­تواند در تغذیه آب زیرزمینی نقش بسزایی داشته باشد، اهمیت یافته است. هدف از این مطالعه شیبه­سازی اثر آبیاری بر تغذیه آب زیرزمینی با استفاده از مدل HYDRUS-1D بود. در این راستا از اطلاعات کشت گیاه گندم پاییزه و ذرت در دشت هشتگرد استان البرز طی سال­های 2013-2004 استفاده (92-1383) شد. نفوذ عمقی آب آبیاری و رطوبت خاک با در نظر گرفتن دو بازده آبیاری 60 و 80 درصد ( به ترتیب معادل 40 و 20 درصد نفوذ عمقی ) در مدل شبیه­سازی شده است. نتایج نشان داد که پیش­روی رطوبت در خاک برای هر دو بازده آبیاری در مزرعه انتخابی باعث بالا آمدن سطح ایستابی، تا عمق 1 متری شد. همچنین بیش­ترین تغذیه در مزرعه مورد مطالعه مربوط به کشت گندم پاییزه بود. طی سال­های شبیه­سازی بازده آبیاری 60 و 80 درصد موجب 63/2 متر و 6/1 متر تغذیه سفره آب زیرزمینی شد که به ترتیب 6/14 درصد و 92/10 درصد از آب آبیاری و بارندگی را شامل می­شود. نتایج این پژوهش نشان داد که نفوذ عمقی حاصل از آب آبیاری و بارندگی موجب تغذیه و در نتیجه بالا آمدن سطح سفره آب زیرزمینی می­شود.