اثرات آبیاری طولانی‌مدت با پساب تصفیه‌خانه پرکندآباد بر برخی خصوصیات شیمیایی و زیستی خاک

Abstract

استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه ‌شده در آبیاری محصولات کشاورزی یکی از روش­های مدیریتی برای مقابله با کمبود آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات 10 ساله آبیاری با پساب بر ویژگی‌های شیمیایی و زیستی خاک در مکان‌های مختلف حاشیه رودخانه کشف­رود مشهد بود. نمونه‌برداری از 8 نقطه با 3 تکرار در فواصل یک کیلومتری حاشیه اراضی رودخانه صورت گرفت، نمونه شاهد آبیاری شده با آب زیرزمینی و مدیریت کشت مشابه نیز انتخاب شد. نتایج نشان داد آبیاری با پساب سبب افزایش pH و شوری نسبت به شاهد به ترتیب به میزان 4 و 18 درصد شد. هم­چنین پساب سبب افزایش غلظت عناصر سنگین Zn، Fe، Pb شد، اما این افزایش کم­تر از حد سمیت بود و تغییرات غلظت Ni و Cd ناچیز بود. تیمار پساب باعث افزایش معنی‌دار نسبت کربن میکروبی به آلی، تنفس و زیست توده میکروبی نسبت به شاهد شد. ضریب متابولیکی در نمونه‌های آبیاری با پساب نسبت به شاهد کاهش معنی‌داری داشت. نتایج نشان می‌دهد آبیاری با پساب به‌طور کلی اثرات سوئی نداشت و باعث بهبود ویژگی­های گفته شده در خاک گردید، ولی به علت ورودی‌های متفاوت پساب به رودخانه تغییر در فعالیت‌های زیستی و شیمیایی در طول مسیر متفاوت بود.