ارزیابی بهره‌وری آب در شبکه آبیاری و زهکشی کشت و صنعت نیشکر میرزا کوچک خان با استفاده از سنجش از دور

Abstract

در تحقیق حاضر مدیریت آبیاری و بهره­وری از آب در شبکه آبیاری و زهکشی کشت و صنعت نیشکر میرزاکوچک خان توسط شاخص­های گیاهی با استفاده از نقشه­های پوشش گیاهی و رطوبتی سطح خاک حاصل از الگوریتم سبال و تصاویر ماهواره TERRA سنجنده MODIS ، مورد ارزیابی قرار گرفت. در ابتدا با پیش پردازش اطلاعات حاصل از تصاویر ماهواره­ای در طول دوره رشد برای 2 سال متوالی 1384 و 1385 ضریب بازتاب پوشش سطح زمین، ضریب تابش سطح زمین و شاخص­های گیاهی NDVI، SAVI، GVI وBGR تعیین و سطح زیرکشت و تراکم کشت محاسبه شد. با بهره­گیری از الگوریتم سبال، اجزای بیلان انرژی درسطح زمین تعیین و تبخیر و تعرق واقعی اراضی تحت کشت محاسبه گردید و به­عنوان آب مصرفی برای بررسی عرضه نسبی آب آبیاری مورد استفاده قرار گرفت. عملکرد بیولوژیکی گیاه نیشکر به کمک متوسط تشعشع روزانه خورشیدی و تشعشع جذب شده مؤثر در فتوسنتز گیاه در غالب شاخص BGR تعیین و به­عنوان نمادی از تولید محصول منظور و سودمندی آب از نسبت عملکرد زیستی به میزان تبخیر-تعرق واقعی برآورد شد. روند تغییرات فصلی برای عملکرد زیستی، شاخص­های گیاهی و تبخیر-تعرق واقعی گیاه حاصل شد. بررسی میزان عرضه و تقاضای آب بیانگر آن است که کمبود آبی در این شبکه وجود ندارد و بخشی از آب اضافی وارد شده به شبکه صرف آبشویی نمک در پروفیل خاک می­شود. متوسط سودمندی آب برای عملکرد زیستی در این شبکه برای سال­های 1384 و 1385 به­ترتیب 21/5 و 16/6 کیلوگرم بر متر مکعب بود. هم­چنین عرضه نسبی آب برای سال های 1384 و 1385 به­ترتیب 67/1 و 73/1 می­باشد. نتایج حاصل دلالت بر آن دارد که روش پیشنهادی برای ارزیابی بهره­وری آب در سطوح گسترده مانند شبکه­های آبیاری و زهکشی مناسب و کاربردی می­باشد.