بررسی میزان آلودگی آبهای زیرزمینی به عناصر سنگین و پهنه‌بندی آن در منطقه گیلان مرکزی به کمک زمینآمار

Abstract

منابع آب زیرزمینی از جمله مهم­ترین منابع تأمین آب شرب و کشاورزی هستند. آلودگی منابع آب­های زیرزمینی توسط آلاینده‌ها باعث کاهش کیفیت این منابع می­گردد. عناصر سنگین از مهم­ترین آلاینده­های زیست­محیطی هستند و در اثر فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی غلظت آن‌ها در منابع آبی رو به افزایش است. هدف از این تحقیق بررسی تغییرات مکانی غلظت عناصر سنگین سرب، کادمیوم، روی و مس در چاه‌های محدوده‌ی گیلان مرکزی و پهنه‌بندی آلودگی آب‌های زیرزمینی در این منطقه ‌است. نمونه­برداری از 50 حلقه چاه در گیلان مرکزی و در طول تابستان سال 1389 انجام گرفت. بررسی ساختار مکانی داده‌ها با نرم‌افزار GS+v5.1 انجام شد. ابتدا دقت روش‌های کریجینگ و وزن دادن معکوس فاصله با 4 توان مختلف (5 و4 و3 و2=m) با استفاده از معیارهای MAEو MBE ارزیابی شدند. سپس نقشه­های پهنه­بندی نهایی ارائه گردید. برای رسم نقشه­ی نهایی پهنه‌بندی سرب روش کریجینگ و برای نقشه­های مس، روی و کادمیوم روش وزن دادن معکوس فاصله به کار برده شد. نتایج نشان داد که غلظت کادمیوم و سرب در چاه­های محدوده­ی گیلان مرکزی بالاتر از استانداردهای آب و غلظت روی و مس پایین‌تر از این استانداردها می­باشند. هم­چنین نتایج نشان داد که مدل­های کروی و نمایی بهترین مدل­ها برای برازش نیم­تغییرنما می­باشند و این مدل‌ها می­توانند آلودگی سایر مناطق محدوده‌ی مورد بررسی را نیز پیش­بینی کنند.