بهبود برآورد تبخیر-تعرق پتانسیل با استفاده از ضریب اصلاحی به کمک مدل درخت تصمیم M5

Abstract

تبخیر و تعرق از اساسی­ترین اجزای چرخه­ی هیدرولوژی است که تعیین صحیح آن در علوم آب از قبیل مطالعات توازن هیدرولوژیکی، طراحی و مدیریت سیستم­های آبیاری از اهمیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر امکان بهبود دقت برآورد تبخیر-تعرق به روش هارگریوز-سامانی را بر اساس ضریب اصلاحی k بررسی می‌کند. این ضریب که نسبت برآورد تبخیر-تعرق با دو روش فائو پنمن-مانتیت (F-P-M) و هارگریوز-سامانی می‌باشد بر اساس متغیرهای هواشناسی مانند دمای هوا، رطوبت نسبی و دمای نقطه شبنم با استفاده از مدل درختی M5 و شبکه عصبی مصنوعی در سه ایستگاه هواشناسی آستارا، بندر انزلی و رشت برآورد گردید. برای انجام این کار، یک دوره آماری 30 ساله (1360-1390) در نظر گرفته شد و داده‌ها برای هر ایستگاه بر اساس نسبت 80 به 20 درصد به داده‌های آموزش و آزمون تقسیم‌بندی شدند. سپس مقدار k محاسبه شده در تبخیر-تعرق برآورد شده به روش هارگریوز سامانی ضرب شد. نتایج نشان دادکه مدل درختی M5 نسبت به شبکه عصبی مقدار k را بهتر برآورد می‌کند و با این روش میانگین اختلاف بین مقدار برآورد شده به روش هارگریوز-سامانی و پنمن-مانتیث به ترتیب برای ایستگاه‌های آستارا، بندرانزلی و رشت از 41/0، 55/0 و 7/0 به 31/0، 38/0 و 28/0 کاهش می‌‌یابد.