پیش‌بینی زاویۀ‌ پایدار سواحل رودخانه‌های لایه به لایه پس ازگسیختگی توده‌ای از نوع صفحهای

Abstract

گسیختگی توده​ای از نوع صفحه­ای از محتمل­ترین انواع گسیختگی سواحل رودخانه در سطح جهان است و هر سال حجم قابل توجهی از خاک­های حاصلخیز و تأسیسات مجاور سواحل رودخانه را تخریب می​کند. از عوامل مهم در تحلیل پایداری این نوع گسیختگی، زاویۀ ساحل پس از وقوع گسیختگی است که در تعریف شکل هندسی بلوک تخریب ​شده نیز نقش دارد. برای برآورد مقدار زاویۀ ساحل پس از خرابی توده­ای در سواحل دارای مصالح همگن روابط متعددی ارائه شده اما تا کنون رابطه­ای برای تعیین این زاویه در رودخانه­های دارای سواحل لایه​لایه معرفی نشده است. در این تحقیق با احداث یک مدل فیزیکی از یک ساحل رودخانه متشکل از دو لایه خاک مختلف و ایجاد شرایط مناسب برای گسیختگی توده­ای، زاویۀ لایه​های بالایی و پایینی ساحل پس از گسیختگی اندازه​گیری شد. با استفاده از دو سوم مقادیر اندازه­گیری شده برای هر لایه، دو رابطه برای تخمین زاویه گسیختگی لایه​های بالا و پایین ساحل معرفی شد. برای ارزیابی و صحت​سنجی روابط به دست آمده، از یک سوم مقادیر اندازه​گیری شده استفاده و مشخص شد که این دو رابطه دارای میانگین خطای نسبی 14/0 و 015/0 به ترتیب برای لایۀ بالا و لایۀ پایین است که دقت مناسب روابط ارائه شده را نشان می­دهد. با میانگین​گیری از مشخصات فیزیکی و مکانیکی ساحل و با فرض یکنواختی آن، رابطه​ای دیگر ارائه و نتایج آن با نتایج حاصل از برخی روابط ارائه شده توسط محققان قبلی مقایسه شد. نتایج نشان می​دهد که رابطۀ ارائه شده دقت بهتری نسبت به روابط موجود دارد و در نتیجه می​توان از این رابطه برای تخمین زاویۀ گسیختگی توده​ای ساحل از نوع صفحه​ای برای سواحل لایه​لایه و یا همگن استفاده کرد.