هم جمعی فصلی و الگوی تصحیح خطای فصلی:کاربردی برای تحلیل رفتار فصلی بازار تخم مرغ استان‌های شمالغرب کشور

Abstract

رفتار فصلی قیمت محصولات کشاورزی عموماً یکی از ویژگی­های بازار این محصولات ­محسوب می­گردد و در چند دهه گذشته، تمایل فزاینده­ایی جهت الگوسازی سری­های زمانی فصلی تعدیل نشده به­وجود آمده است و مطالعات اقتصادسنجی زیادی، اهمیت بررسی نوسانات فصلی را مطرح کرده­اند. از این­رو، در مطالعه حاضر به تحلیل رفتار فصلی بازار تخم مرغ در استان­های شمالغرب کشور و رابطه همجمعی فصلی آنها با استفاده از داده­های سه ماهانه قیمت خرده فروشی طی سال­های 89-1381 پرداخته شده است. بدین منظور از آزمون همجمعی فصلی (EGHL) و الگوی تصحیح خطای فصلی (SECM) بهره گرفته شد. نتایج حاکی از وجود ریشه واحد فصلی در تمامی فراونی­ها برای سری­های قیمت تخم­مرغ بوده و رابطه همجمعی فصلی در فراوانی صفر برای روابط قیمتی استان­های آذربایجان غربی ـ آذربایجان شرقی، اردبیل ـ زنجان و زنجان ـ اردبیل و در فراوانی سالانه برای استان­های اردبیل-آذربایجان شرقی و کردستان-زنجان برقرار می­باشد. ضرایب سرعت تعدیل برآورد شده در الگوی های تصحیح-خطای فصلی، موید آن است قیمت­های تخم مرغ در این استان­ها پس از اعمال یک شوک قیمتی به حالت تعادلی اولیه خود برخواهند گشت. با توجه به نتایج هم­جمعی فصلی قیمت­ها بین استان­ها، توصیه می­گردد که سیاست تنظیم بازار تخم مرغ در یک استان با هماهنگی مسئولان استان دیگر صورت گیرد.