اثر روش‌های مختلف فرآوری حرارتی بر ارزش تغذیه‌ای دانه ماشک برای نشخوارکنندگان

Abstract

تحقیق حاضر، به‌منظور بررسی روش­های مختلف فرآوری حرارتی بر ارزش غذایی دانه ماشک انجام شد. دانه ماشک با روش­های پرک، تفت و ماکروویو فراوری شد. تجزیه‌پذیری ماده خشک با استفاده از کیسه­های نایلونی در زمان­های صفر، 2، 4، 8، 12، 24، 36، 48 ساعت انکوباسیون شکمبه­ای تعیین شد. فرآوری دانه ماشک، تجزیه‌پذیری ماده خشک را تحت تأثیر قرار داد به­طوری­که ماشک پرک شده و تفت داده به‌ترتیب بیشترین و کمترین میزان تجزیه‌پذیری را دارا بودند (به‌ترتیب 06/91 در مقابل 49/70 درصد، 05/0>P). تجزیه‌پذیری پروتئین خام هم روند مشابهی را نشان داد (64/91 در مقابل 52/57 درصد به‌ترتیب برای دانه ماشک پرک شده و تفت داده شده، 05/0>P). برای تفسیر روند تجزیه‌پذیری ماده خشک و پروتئین دانه ماشک خام و فرآوری شده از 5 مدل هضمی متفاوت استفاده شد. برای ماده خشک دانه ماشک خام، پرک و تفت داده شده بهترین مدل برازش‌شده مدل ارسکوف و مکدونالد با لحاظ نمودن فاز تأخیر و برای دانه ماشک ماکروویو مدل فرانس بهترین مدل بود. بررسی مدل‌ها نشان داد برای بخش پروتئین، بهترین مدل برای دانه ماشک خام و پرک مدل دانوا بدون فاز تأخیر، برای دانه ماشک تفت داده‌شده ارسکوف و مکدونالد با فاز تأخیر و برای ماکروویو شده مدل دانوا با فاز تأخیر بود. ماشک پرک شده و ماکروویو شده با 96/184 و84/141 میلی‌لیتر به­ترتیب بیشترین و کمترین حجم گاز تولیدی را در طول 48 ساعت انکوباسیون داشتند. تفت دادن ماشک منجر به افزایش میزان انرژی قابل متابولیسم گردید (82/4 در مقابل 53/5 مگاژول بر کیلوگرم ماده خشک به‌ترتیب برای دانه خام و تفت داده شده ماشک، 05/0>P)، این در حالی است که پرک کردن و مایکروویو تأثیری بر میزان انرژی قابل متابولیسم نداشتند.