زیست‌شناسی؛ رکن جدیدی در مهندسی شیمی گذار از «مهندسی شیمی» به «مهندسی شیمی و زیست‌شناسی» بخش 1: ضرورت، محتوای آموزشی و مباحث پژوهشی

Abstract

پیشرفت زیست­شناسی شاخه­های جدیدی مانند «مهندسی زیست­پزشکی» و «زیست‌فناوری» را در عرصة مهندسی به وجود آورده است. توسعة شاخه‌های مذکور که همگی میان­رشته­ای هستند، در گرو فعالیتهای مهندسان شیمی آشنا با علم زیست­شناسی است. لزوم فعالیت مهندسان شیمی در حوزه‌های مهندسی مرتبط با زیست‌شناسی؛ و اجتناب­ناپذیربودن استفاده از ابزار زیست‌شناسی در مواجهه با چالشهای زیست‌محیطی، اقتصادی و صنعتیِ پیش روی مهندسان شیمی نشان می­دهد که در عصر جدید، آشنایی با شیمی<br /> به­تنهایی، پاسخگوی نیازهای مهندسان شیمی و صنعت نیست، و علم زیست‌شناسی ­باید در کنار علم شیمی به­عنوان یکی از ارکان اصلی ساختار آموزش مهندسی شیمی مدرن در نظر گرفته شود. برخلاف کشورهای پیشرفته، که این مهم را در ساختار نظام آموزشی مهندسی شیمی اعمال می­کنند و حتی عنوان این رشته را به «مهندسی شیمی و زیست­شناسی» و نظایر آن تغییر داده­اند، در ایران به­جز تعداد محدودی، که در مقاطع تحصیلات تکمیلی در گرایش خاصی از حوزة مذکور تحصیل کرده­اند، مهندسان شیمی از دانش زیست‌شناسی برای مواجهه با چالشهای جدید بی­بهره­اند. این پژوهش با هدف آگاهی­رسانی دربارة ضرورت گذار از «مهندسی شیمی» به «مهندسی شیمی و زیست­شناسی»، که متخصصان آن مهندسان شیمی آشنا با زیست­شناسی هستند، انجام شده و در این راستا به بررسیِ کلیات برنامة آموزشی رشتة «مهندسی شیمی و زیست­شناسی» و مباحث روز آن پرداخته و پیشنهاد می­کند که با به­روزرسانی برنامه درسی مهندسی شیمی، و یا تأسیس چنین رشته­هایی، زمینة فعالیت در حوزه­های جدید مهندسی و همچنین مواجهه هرچه مؤثرتر با چالشهای روز فراهم شود.