تأثیر روش‎های مختلف خاک‎ورزی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود وگندم و ویژگی‌های فیزیکی خاک در شرایط دیم کرمانشاه

Abstract

به منظور بررسی سامانه‌های مختلف خا‌ک‌ورزی متداول و حفاظتی (بی‌خاک‌ورزی و خا‌ک‌ورزی کاهشی) بر عملکرد و برخی صفات گندم و نخود و ویژگی‌های فیزیکی خاک، آزمایش‌هایی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود کرمانشاه به مدت سه سال زراعی(1393-1390) اجرا شد. در سال اول نخود در آزمایشی با استفاده از سه سامانة خا‌ک‌ورزی مختلف در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار کشت شد. در سال‌های دوم و سوم آزمایشی به‌صورت کرت‌های یکبارخردشده در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار اجرا شد. سامانه‌‌های خا‌ک‌ورزی در کرت‌های اصلی، گیاهان زراعی در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج سال اول نشان داد به استثنای کربن آلی خاک، همة صفات تحت تأثیر سامانه‌های خاک‌ورزی قرار گرفتند (01/0 ≥ P). بیشترین درصد رطوبت حجمی خاک در کرت‌های بی‌خاک‌ورزی نخود در سال دوم و بیشترین مقادیر عملکرد و اجزای عملکرد در سامانة‌ خاک‌ورزی کاهشی در سال سوم مشاهده شد. سامانه‌های‌ بی‌خاک‌ورزی و خاک‌ورزی کاهشی توانستند بیشترین میزان صفات عملکرد، وزن هزاردانه و ارتفاع گندم را تولید کنند. به‌طورکلی، بیشتر صفات مورد بررسی تحت تأثیر نوع خاک‌ورزی قرار گرفت. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده و برتری‌های هر یک از سامانه‌های مختلف خا‌ک‌ورزی، می‌توان سامانة‌‌ خاک‌ورزی کاهشی را به جای سامانة‌‌ خاک‌ورزی متداول به کشاورزان مناطق دیم کرمانشاه پیشنهاد کرد.