بررسی الگوی نظام‌های کشت مخلوط و تک‌کشتی ذرت (Zea mays L.) و بادام‌ زمینی (Arachis hypogaea L.) بر ویژگی‌های علف‌های هرز

Abstract

به منظور ارزیابی تأثیر نظام‌های کاشت مخلوط ذرت-بادام­زمینی، وجین و آرایش­کاشت آنها بر پویایی جمعیت علف­های هرز، آزمایشی در مزرعة آموزشی-پژوهشی پژوهشکدة کشاورزی دانشگاه زابل در سال 1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار نظام کشت مخلوط به عنوان عامل اول شامل (خالص ذرت، خالص بادام‌زمینی، 50 درصد ذرت +50 درصد بادام‌زمینی، 100 درصد ذرت + 100 درصد بادام­‌زمینی)، فاصلة بین ردیف‌ها به عنوان عامل دوم در دو سطح (40 و 50 سانتی‌متر) و وجین علف­های ­هرز به عنوان عامل سوم در سه سطح (شامل بدون وجین، یک‌بار و دوبار وجین) در نظر گرفته شدند. نتایج این آزمایش نشان داد که به طور میانگین الگوی کشت مخلوط 100 درصد ذرت + 100 درصد بادام‌زمینی کمترین تراکم و وزن خشک علف­های هرز را نسبت به مخلوط 50 درصد ذرت +50 درصد بادام­‌زمینی نشان داد. البته تک­کشتی بادام­‌زمینی در مقایسه با دیگر الگوهای تک­کشتی و مخلوط بیشترین تراکم و وزن خشک علف­های هرز را داشت. با افزایش بارهای وجین علف­های هرز، میزان و وزن خشک علف­های هرز کاهش یافت. در میان فاصلة بین ردیف‌ها، تراکم و وزن علف­های هرز در فاصلة بین ردیف­های 40 سانتی‌متری کمتر از 50 سانتی‌متری بود. به نظر می­آید ویژگی­های مختلف گیاهان زراعی مانند ارتفاع و زمان بسته شدن تاج‌پوشش (کانوپی) مهمترین عامل در کنترل علف­های هرز در این آزمایش باشند. نتایج به‌دست‌آمده نشان از کنترل بهتر علف­های هرز در تیمار مخلوط 100 درصد ذرت + 100 درصد بادام‌زمینی و در فاصلة بین ردیف­های 40 سانتی‌متری و با دوبار وجین دارد.