تاثیر رژیم های مختلف آبیاری بر چند ژنوتیپ ذرت: ?. فلورسانس کلروفیل، خصوصیات رشد و عملکرد دانه

Abstract

قسمت اعظم ایران در قلمرو آب و هواهای خشک جهان قرار می‌گیرد. بنابراین با عنایت به محدودیت روز افزون منابع آب، کشاورزان می بایستی در آینده به تولید گیاهان زراعی از جمله ذرت Zea mays L.)) با آب آبیاری کمتری روی آورند، که این امرممکن است منجر به افزایش وقوع تنش ها در گیاه شود. از این رو این تحقیق با هدف بررسی تاثیر شرایط مختلف رطوبتی بر فلورسانس کلروفیل، خصوصیات رشد و عملکرد دانه ذرت و ارزیابی امکان بکارگیری نسبت Fv/Fm به عنوان معیاری برای تعیین زمان آبیاری در شرایط مزرعه در سال زراعی 1385 با استفاده از آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ی پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا شد. وضعیت آبیاری به عنوان فاکتور اصلی بود که در آن فاصله‌ی آبیاری‌ها بر اساس میلی‌متر تبخیر تجمعی از طشت تبخیر کلاس A و در چهار سطح 1I (آبیاری پس از 85-70-85)، 2I (110-70-110)، 3I (135-95-135) و 4I (160-95- 160 میلی متر به ترتیب در سه مرحله کاشت ـ انتقال، انتقال ـ خمیری شدن دانه و خمیری شدن دانه تا رسیدگی فیزیولوژیکی) و چهار هیبرید ذرت به عنوان فاکتور فرعی شامل سینگل کراس های 704 (1V)، 700 (2V)، 500 (3V) و تری وی کراس647 (4V) بود. از نظر پارامترهای فلورسانس کلروفیل (0F، Fm و Fv/Fm) در مرحله‌ی 10 برگی گیاهان بجز در مورد 0F که بین هیبریدهای ذرت اختلاف معنی‌دار در سطح 1% وجود داشت و همچنین در مرحله ی ظهور گل آذین نر نیز بجز در مورد پارامتر Fv/Fm که در آن بین سطوح آبیاری اختلاف معنی‌دار وجود داشت و در مورد پارامتر Fm که بین هیبریدها اختلاف معنی‌دار در سطح 5% درصد وجود داشت، در سایر موارد اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. شاخص سطح برگ و ارتفاع گیاهان هم روند با کم شدن آب مصرفی کاهش یافت. سطح 4I آبیاری کمترین عملکرد دانه (7670 کیلوگرم در هکتار) را در مقایسه با سایر سطوح آبیاری داشت و در بین هیبریدها نیز هیبرید سینگل کراس 700 بالاترین عملکرد دانه (11220 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص داد. در این آزمایش همزمان با افزایش میزان محدودیت رطوبتی، کاهش در سطح فتوسنتز کننده از طریق کاهش میزان سطح برگ نقش مهمتری نسبت به کارایی فتوسیستم II، در عملکرد مورد انتظار داشت. همچنین با توجه به نزدیک بودن نسبت Fv/Fm در رژیم های مختلف آبیاری و نیز پراکندگی داده های به دست آمده که متاثر از شرایط محیطی است،