ارزیابی عملکرد علوفه سورگوم و یونجه در کشت مخلوط و تأثیر آن بر پویایی جمعیت علف‌های هرز

Abstract

به منظور بررسی اثر کشت مخلوط سورگوم(Sorghum bicolor) و یونجه (Medicago sativa) برای تولید علوفه، سه تـرکیب از مخلوط سورگوم و یونجه با نسبتهای %50: %50، %75: %25 و %25 : %75 به اضافه شاهد کشت خالص سورگوم و کشت خالص یونجه، در بهار سال زراعی 1381 در قالب طرح اسپلیت پلات در زمان بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرارکشت شدند. فاکتور اصلی عامل زمان و فاکتور فرعی نسبت های مختلف اختلاط یونجه و سورگوم بود. مدت آزمایش سه سال به طول انجامید. در سال دوم این آزمایش بیشترین میزان علوفه تولید شد. تیمار یونجه 25% سورگوم 75% دارای بیشترین عملکرد در کل سه سال انجام آزمایش در کشت مخلوط بود. در سال دوم آزمایش، تولید علوفه یونجه نسبت به سایر تیمارهای مورد آزمایش اعم از تیمارهای کشت مخلوط و کشت خالص سورگوم بطور معنی داری بیشتر بود و پس از آن تیمار یونجه 75% - سورگوم 25% در جایگاه دوم به لحاظ تولید علوفه قرار داشت. کمترین مقدار علوفه تولیدی طی سه سال اجرای طرح به تیمار کشت خالص سورگوم اختصاص داشت که علت آنرا می توان به اثرات خود مسمومی این گیاه در کشت متوالی آن نسبت داد. در سال اول انجام آزمایش، علف های هرز در کشت خالص یونجه و کلیه تیمارهایی که سهم یونجه در ترکیب کشت آنها بیشتر بود، غالب شدند و با افزایش نسبت ترکیب سورگوم در کشت مخلوط از میزان علف های هرز به میزان معنی داری کاسته شد . جمعیت علف های هرز با گذشت زمان و در چین های بعدی یونجه به شکل معنی داری کاهش یافت. در سال دوم با افزایش نسبت سورگوم در کشت مخلوط عملاً جمعیت علف های هرز افزایش یافت و این روند در بیشتر تیمار های حاوی بالای 50% سورگوم تا چین سوم ادامه یافت. در چین های چهارم و پنجم بطور معنی داری از جمعیت و زیست توده علف های هرز کاسته شد.