پاسخ دو رقم گندم نان به محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید در شرایط متغیر رطوبتی

Abstract

به منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر عملکرد و برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی دو رقم گندم در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی سرابله در سال زراعی 94-1393 در چهار تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل تیمارهای رطوبتی در سه سطح (کنترل (100)، 70 و 40 درصد ظرفیت زراعی خاک) در کرت‌های اصلی، تنظیم‌کننده رشد سالیسیلیک اسید در سه سطح (شاهد (صفر)، 50 و 100 میکرومولار) در کرت فرعی و دو رقم گندم نان (پیشتاز و بهار) در کرت‌های فرعی فرعی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل عملکرد و اجزاء عملکرد، رنگدانه‌های فتوسنتزی، پروتئین، کربوهیدرات‌های محلول، مالون دی آلدئید و پرولین بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل سه‌گانه بین تنش خشکی، سالیسیلیک اسید و ارقام بر تمامی صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. با افزایش شدت تنش خشکی رنگدانه‌های فتوسنتزی، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه و عملکرد دانه به طور معنی‌داری کاهش یافت اما کاربرد سالیسیلیک اسید در این شرایط سبب بهبود این صفات شد. محتوی پرولین، پروتئین‌های محلول و کربوهیدرات‌های محلول با افزایش شدت تنش خشکی روند صعودی داشتند که این روند بجز در مورد پرولین با کاربرد سالیسیلیک اسید تدوام و بهبود یافت. به‌طور کلی به‌نظر می‌رسد کاربرد سالیسیلیک اسید در شرایط تنش خشکی از طریق بهبود فرایندهای فیزیولوژیکی ضمن افزایش مقاومت گیاه منجر به عملکرد اقتصادی بیشتر می‌شود.