بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانت‌ها طی اعمال تدریجی تنش شوری در مراحل مختلف رشدی در کوشیا (Kochia scoparia)

Abstract

به‌منظور بررسی تحمل به شوری کوشیا، مطالعه‌ای در سطوح مختلف تنش ناشی از کلرور سدیم (0، 10، 20، 30، 40، 50 و 60 دسی‌زیمنس بر متر)، مراحل رشدی ابتدای کاشت و گیاهچه‌ای با اعمال تنش به‌صورت تدریجی در دو آزمایش گلدانی جداگانه با استفاده از طرح کاملاً تصادفی و چهار تکرار در محیط طبیعی انجام گرفت. نتایج نشان داد که کاهش وزن خشک و حجم ریشه و شاخص پایداری غشا در اعمال تدریجی سطوح مختلف تنش شوری از مرحلۀ کاشت بیشتر از اعمال تدریجی سطوح مختلف شوری از مرحلۀ گیاهچه‌ای بود. محتوای نسبی آب برگ در اعمال تدریجی سطوح مختلف شوری از ابتدای کاشت در تیمارهای 20، 40 و 60 دسی‌زیمنس بر متر در مقایسه با شاهد افزایش معنا‌داری پیدا کرد. پرولین و پتانسیل اسمزی با افزایش شدت تنش شوری افزایش یافت. بیشترین فعالیت آنزیم‌ کاتالاز در هر دو آزمایش، در تیمار 10 دسی‌زیمنس بر متر بود، اما فعالیت آسکوربات پراکسیداز و رادیکال DPPH در اعمال تدریجی سطوح مختلف شوری از ابتدای کاشت در تیمار 60 دسی‌زیمنس بر متر، و اعمال تدریجی سطوح مختلف شوری از مرحلۀ گیاهچه‌ای در 50 دسی‌زیمنس بر متر مشاهده شد. غلظت سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم در اندام هوایی و ریشه در هر دو آزمایش، با افزایش تنش شوری فزونی یافت. به‌طور کلی، با وجود کاهش چشمگیر وزن خشک با شروع تنش شوری نسبت به شاهد، گیاه شوردوست کوشیا بین تیمارهای 10 تا 30 دسی‌زیمنس بر متر، کاهش وزن خشک کمتری نشان داد و تا 60 دسی‌زیمنس بر متر شوری زنده ماند.