تأثیر زمان برداشت و روش خشک‌کردن بر کیفیت فیزیولوژیک و محتوای قندهای محلول در بذرهای باقلا (Vicia faba L.) رقم شامی

Abstract

به‌منظور بررسی تأثیر زمان برداشت و روش­ خشک‌کردن بر کیفیت بذر باقلا، آزمایشی در سال 1393به‌صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح کامل تصادفی با پنج تکرار در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذردانشگاه یاسوج انجام شد. عامل‌های آزمایششامل زمان برداشت در 84 (برداشت اول)، 96 (برداشت دوم) و 108 (برداشت سوم) روز پس از کاشت، نوع اندام برداشت (بذر، غلاف و بوته) و روش خشک‌کردن (سایه‌خشک و آفتاب‌خشک) بودند. یک زمان برداشت نیز در 125روز پس از کاشت و به روش متداول کشاورزان منطقه انجام شد. نتایج نشان داد، در برداشت اول، بیشترین و کمترین وزن صد بذر، درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص بنیۀ گیاهچه و محتوای قندهای محلول به ترتیب در تیمار بوتۀ سایه‌خشک و بذر آفتاب‌خشک مشاهده شد. در برداشت دوم نیز وضعیتی همسان مشاهده شد، اما مقادیر این صفات به‌طور شایان‌توجهی افزایش یافتند. در برداشت سوم میزان این صفات به بیشترین میزان خود رسید و تیمار بوتۀ سایه‌خشک نسبت به دیگر تیمارها به‌طور معنی‌داری برتری نشان داد. در هر سه زمان برداشت، میزان نشت الکترولیت‌ها و درصد گیاهچه‌های غیرطبیعی بین تیمارها روندی مخالف با دیگر صفات داشت. نتایج کلی پژوهش، مؤید نقش قندهای محلول در تحمل به پسابش و ارتقاء قابلیت‌ جوانه‌زنی بذرهای باقلا بوده و به‌عنوان شاخص ارزیابی کیفیت بیوشیمیایی بذر این گیاه پیشنهاد می‌شوند.