ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد لاین‌های امید بخش کنجد در شرایط زارعین مازندران

Abstract

کنجد از مهم‌ترین گیاهان روغنی است که روغن آن از کیفیت بالایی برخوردار بوده و در نواحیمختلفی از جهان از جمله ایران کشت و کار و اصلاح آن جریان دارد. به منظور افزایش تنوع و تولید رقم­های برتر کنجد با خصوصیات زراعی و عملکرد دانهمطلوب و همچنین سازگار به شرایط اقلیمی سواحل خزر، هشت ژنوتیپ کنجد شامل پنج لاین اصلاح شده به همراه سه رقم شاهد به‌نام‌هایناز چندشاخه، اولتان و یکتا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی1391 در دو منطقه حسین‌آباد و زاغمرز بهشهر در شرایط زارعین مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب بیانگر تفاوت معنی‌دار ژنوتیپ‌ها از نظر صفات ارتفاع بوته، طول دوره رویش، عملکرد دانه، قطر ساقه و وزن هزاردانه ‌درسطح احتمال یک درصد بود. ضمن این­که اثر متقابل مکان × ژنوتیپ برای همه صفات به استثناء وزن هزار دانه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. نتایج مقایسه میانگین تیمارها نشان داد، ژنوتیپ ناز چندشاخه(6<em>G</em>) با میانگین عملکرد دانه 1229 کیلو‌گرم در هکتار به عنوان برترین ژنوتیپشناخته شد. در ضمن ژنوتیپ‌های1<em>G</em>، 2<em>G</em> و 8<em>G</em>به‌ترتیب با میانگین عملکرد دانه5/861،750 و 1/869کیلوگرم در هکتار در رتبه­های بعد از6G قرار گرفتند.