بررسی الگوی بیان ژن‌های مرتبط با مقاومت به بیماری پوسیدگی اسکلروتینیایی یقه ساقه در آفتابگردان دانه روغنی (.Helianthus annuus L)

Abstract

آفتابگردان (<em>Helianthus annuus</em> L.) گیاهی است از خانواده کلاهپرک‌سانان که بیشتر برای استحصال روغن خوراکی کشت می­شود. قارچ اسکلروتینیا (<em>Sclerotinia sclerotiorum</em>) یکی از بیمارگرهایی با پراکندگی وسیع در مزارع آفتابگردان است که در صورت فراهم بودن شرایط محیطی مناسب، باعث از بین رفتن کل محصول می‌شود. استفاده از ژنوتیپ های مقاوم به بیماری، یکی از اقتصادی‌ترین روش‌های کنترل آن است. در این مطالعه، بیان ژن‌های <em>PDF1.2</em>(ژن دفاعی)، <em>HaZFHD</em> (فاکتور رونویسی) و <em>HaPP2C</em> (موثر در مسیر انتقال پیام دفاعی) در ژنوتیپ های 8A*/LC1064C (جزئی مقاوم) و SDR19 (حساس) آفتابگردان، بعد از آلودگی با جدایه‌ی (A37) قارچ عامل بیماری، با تکنیک PCR در زمان واقعی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که پس از مایه‌زنی با قارچ، بیان این ژن‌ها در ژنوتیپ جزئی مقاوم (8A*/LC1064C)، زودتر از ژنوتیپ حساس (SDR19) افزایش یافته است. افزایش نرخ بیان ژ‌ن‌های مورد بررسی در لاین جزئی مقاوم، احتمالا حاکی از نقش موثر آن‌ها در مقاومت جزئی آفتابگردان به قارچ عامل بیماری پوسیدگی یقه ساقه است. نتایج این پژوهش می­تواند در برنامه­های به­نژادی آفتابگردان برای تولید ارقام مقاوم به بیماری اسکلروتینیا مفید واقع شود.