ارزیابی غلظت عناصر، عملکرد دانه و اسانس تاتوره (Datura stramonium L.) تحت اثرات مستقیم، تجمعی و باقیمانده سیستم‌های کشاورزی ارگانیک و متداول

Abstract

به‌منظور جایگزینی نهاده‏های شیمیایی با نهاده‏های بوم‌سازگار آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع‌کلا به‌مدت دو سال (1395 و 1396) اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل کودهای شیمیایی، دامی، کمپوست، ورمی‌کمپوست و عدم مصرف کود آلی و معدنی (شاهد) به‌عنوان عامل اصلی و کودهای زیستی (نیتروکسین، بیوفسفات، نیتروکسین + بیوفسفات)، نانوزیستی (بیومیک) و عدم کاربرد کود زیستی و نانوزیستی (شاهد) به‌عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که برهمکنش تیمارهای کود آلی و معدنی، زیستی و نانوزیستی و نظام‌های تغذیه‌ای (مستقیم، تجمعی و باقیمانده) بر کلیه صفات مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد معنادار بود. در هر سه نظام تغذیه‌ای بیشترین غلظت عناصر نیتروژن برگ و دانه، مس، منگنز، روی، آهن و کلسیم برگ، وزن خشک برگ، عملکرد دانه، درصد و عملکرد اسانس برگ و دانه از تلفیق تیمارهای کود ورمی‌کمپوست و نانوبیومیک، بیشترین غلظت فسفر و پتاسیم برگ و دانه از تلفیق تیمارهای کود دامی با نانوبیومیک و حداکثر غلظت منیزیم برگ از تلفیق تیمارهای کود کمپوست و نانوبیومیک به‌دست آمد و بین نظام‌های کوددهی نیز اختلاف معنا‌دار وجود نداشت. بنابراین با توجه به ضرورت تولید گیاهان دارویی در نظام‌های زراعی کم‌نهاده، استفاده از یک‌بار مصرف کود آلی (به‌خصوص ورمی‌کمپوست) توأم با کود نانوزیستی بیومیک برای دو سال متوالی جهت بهبود ویژگی‌های غلظت عناصر غذایی، عملکرد دانه، درصد و عملکرد اسانس تاتوره مناسب می‌باشد.