رابطه بین عملکرد دانه و تولید ماده خشک در ارقام گندمهای ایرانی رشد یافته در منطقه مغان

Abstract

هدف تحقیق حاضر مطالعه نحوه ارتباط بین تولید ماده خشک (عملکرد بیولوژیک) و توان تولید دانه در گندمهای ایرانی بود. آزمایش در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان در سال زراعی 90-1389 اجرا گردید. تعداد 81 رقم گندم در شرایط آبی و در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد عموما ارقام جدید گندم در مقایسه با انواع قدیمی دارای عملکرد دانه بالا بودند. چنین روندی در مورد شاخص برداشت و تعداد دانه در متر مربع نیز دیده شد. ارقام قدیمی و جدید از نظر عملکرد بیولوژیک و وزن هزار دانه تفاوت معنی داری نداشتند. تجزیه همبستگی نشان داد که ارتباط مثبت و معنی داری بین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک وجود دارد که مغایر با روند تغییرات عملکرد بیولوژیک در طی روند اصلاحی گندم می باشد. به نظر می رسد مقدار تولید ماده خشک در گندمهای جدید در قبل از گرده افشانی پایین ولی در بعد از گرده افشانی به دلیل تامین مواد فتوسنتزی دانه های افزایش یافته بالا باشد. این امر باعث می شود ارتباط بین عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه مثبت و معنی دار ولی تفاوتی بین ارقام قدیمی و جدید از نظر عملکرد بیولوژیک دیده نشود.