ارزیابی تأثیر کودهای زیستی بر ویژگی‌های رشدی و عملکرد مرزۀ تابستانه (Satureja hortensis L.)

Abstract

به‌منظور بررسی تأثیر ورمی‌کمپوست و باکتری‌های تثبیت‌کنندۀ نیتروژن بر ویژگی‌های رشدی و عملکرد مرزۀ تابستانه، آزمایشی در سال 1394 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی با دو عامل شامل کود زیستی نیتروژنه در سه سطح (بدون تلقیح، تلقیح بذر با نیتروکسین و تلقیح بذر با سوپرنیتروپلاس) و ورمی‌کمپوست در چهار سطح (0، 5، 10 و 15 تن در هکتار) و در سه تکرار در منطقۀ فیروزکوه انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد، همۀ صفات مورد بررسی تحت تأثیر ورمی‌کمپوست و کود زیستی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع گیاه، شمار شاخه در بوته، عملکرد مادۀ خشک، سهم سرشاخۀ گلدار از مادۀ خشک کل، عملکرد خشک سرشاخۀ گلدار بودند. نتایج نشان داد، بیشترین شمار شاخه در بوته با کاربرد 10 تن ورمی‌کمپوست به دست آمدند. بیشترین ارتفاع بوته، عملکرد مادۀ خشک، سهم سرشاخۀ گلدار از مادۀ خشک کل و عملکرد خشک سرشاخۀ گلدار با کاربرد 15 تن ورمی‌کمپوست در هکتار به دست آمد. کاربرد کود زیستی نیتروژنه تأثیر معنی‌داری بر همۀ صفات داشت، هرچند تفاوت معنی‌داری بین نیتروکسین و سوپرنیتروپلاس مشاهده نشد. مقایسۀ میانگین اثر متقابل تیمارها نیز نشان داد که تلفیق سوپرنیتروپلاس همراه با 10 تن ورمی‌کمپوست باعث بیشترین عملکرد مادۀ خشک مرزه شد. نتایج نشان‌دهندۀ تأثیر معنی‌دار ورمی‌کمپوست و کود‌های زیستی در تولید مرزه در نظام‌های تولید پایدار است.