تأثیر سطوح مختلف نیتروژن بر برخی صفات فیزیولوژیکی و کیفی در چغندرقند

Abstract

امروزه از روش‌ها و ابزارهای جدیدی برای کوددهی استفاده می‌شود. این پژوهش با هدف بررسی سطوح نیتروژن بر صفات چغندرقند و امکان استفاده از دستگاه سبزینه‌سنج (کلروفیل‌متر) ((SPAD 502 برای تمایز رقم‌ها و تشخیص کمبود نیتروژن اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام که عامل اول دو رقم داخلی (زرقان) و خارجی (فلورس) چغندرقند و عامل دوم چهار سطح نیتروژن (60 (موجودی خاک)، 130، 160 و190کیلوگرم در هکتار) از منبع کود اوره بود. درصد قند، عملکرد ریشه و شکر خالص و محتوای سبزینه و کودپذیری رقم فلورس بیشتر ولی نیتروژن دمبرگ آن، کمتر از رقم زرقان بود. بیشترین درصد افزایش عملکرد ریشه در هر دو رقم از تیمار 160کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد. اثر رقم و نیتروژن تنها تا مرحلۀ استقرار بر میزان نور جذب‌شده معنی‌دار بود، بین عملکرد ریشۀ چغندرقند با نیتروژن کل پهنک و دمبرگ و جذب نور در زمان برداشت و بین عملکرد ریشه و قند خالص با مقادیر SPAD اندازه‌گیری‌شده در زمان 12-8 برگی (تیرماه و اوایل مردادماه) و نیز بین نیتروژن پهنک با میزان کل SPAD در همین زمان همبستگی مثبت و معنی‌دار مشاهده شد. بنابراین با دستگاه سبزینه‌سنج در زمان استقرار چغندرقند می‌توان نسبت به تعیین وضعیت نیتروژن و همچنین انتخاب سریع‌تر رگه (لاین)‌ها و دورگ (هیبرید)های برتر اقدام کرد. به‌طوری‌که در این مرحله از رشد اگر SPAD پایین برگ پنجم کمتر از 45 باشد، کوددهی باعث افزایش محصول خواهد شد و می‌توان با واسنجی (کالیبره کردن) این روش رقم‌های برتر چغندرقند را سریع‌تر گزینش‌ کرد.