اثر تنش کمبود آب و مصرف اسید سالیسیلیک بر عملکرد روغن و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ارقام آفتابگردان (Helianthus annuus L.)

Abstract

به‌منظور بررسی اثر تنش کمبود آب و مصرف اسید سالیسیلیک بر عملکرد روغن و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ارقام مختلف آفتابگردان، آزمایشی در سال 1389 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایة بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. در این آزمایش تنش آبی عامل اصلی در سه سطح I₀ آبیاری بر اساس 100درصد نیاز آبی گیاه (شاهد)، I₁ آبیاری به میزان 80 درصد نیاز آبی گیاه، I₂ آبیاری به میزان 60 درصد نیاز آبی گیاه (تنش شدید) در کرت‌های اصلی و ارقام مختلف آفتابگردان در سه سطح V₁ رقم آذرگل، V₂ رقم آلستار، V₃ رقم اروفلور و مصرف اسید سالیسیلیک در دو سطح SA₀ عدم مصرف اسید سالیسیلیک و SA₁ مصرف اسید سالیسیلیک به مثابة عوامل فرعی به صورت فاکتوریل در کرت‌های فرعی قرار داده شد. نتایج نشان داد سطوح مختلف تنش کمبود آب و ارقام مختلف آفتابگردان بر صفاتی چون عملکرد دانه، وزن هکتولیتر، شاخص برداشت، درصد روغن، عملکرد روغن، میزان آب نسبی، کمبود آب اشباع و سرعت از دست دادن آب اختلاف بسیار معناداری (01/0>P) نشان داد. همچنین، مصرف اسید سالیسیلیک نیز روی تمامی صفات اندازه‌گیری شده به غیر از عملکرد دانه در سطح آماری 1درصد معنادار شد. طبق نتایج به دست آمده در بین ارقام مختلف آفتابگردان بیشترین عملکرد روغن با میانگین 1278 کیلوگرم در هکتار مربوط به رقم آلستار بود. همچنین، با محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک نیز عملکرد روغن افزایش پیدا کرد، به طوری که محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک باعث افزایش 33/5 درصدی عملکرد روغن نسبت به تیمار عدم مصرف آن شد.